شکل‌های مختلف پتاسیم و همبستگی آن با ویژگی‌های کمّی و کیفی توتون در خاک‌های توتون‌کاری شمال ایران

مقدار پتاسیم در برگ توتون تاثیر زیادی بر کیفیت برگ توتون داشته و یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در تعیین کیفیت برگ توتون است. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط شکل‌های مختلف پتاسیم (محلول، تبادلی، غیرتبادلی، ساختمانی و عصاره‌گیری شده با تیزاب سلطانی) با ویژگی‌های کمی و کیفی توتون انجام گرفت. تعداد 19 نمونه خاک سطحی از مناطق توتون‌کاری استان‌های ‌گلستان، مازندران و گیلان تهیه شد. ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و شکل‌های مختلف پتاسیم اندازه‌گیری شد. به‌منظور بررسی جذب پتاسیم توسط توتون، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار برای خاک‌های مختلف بدون مصرف کود پتاسیم انجام شد. نتایج نشان داد که کم‌ترین مقادیر شکل‌های پتاسیم در خاک‌های استان گیلان (به‌جز پتاسیم تبادلی) و بیش‌ترین مقادیر در خاک‌های استان مازندران مشاهده شد. تاثیر نوع خاک بر ویژگی‌های ریخت‌شناسی و شیمیایی توتون در سطح یک درصد معنی‌دار بود. پتاسیم محلول و تبادلی بیش‌ترین همبستگی را با ویژگی‌های ریخت‌شناسی و شیمیایی توتون نشان دادند. میزان و نسبت پتاسیم محلول به پتاسیم کل (برحسب درصد) در سطح یک درصد و پتاسیم تبادلی در سطح پنج درصدبا درصد پتاسیم در توتون همبستگی نسبتاً قوی داشت. همچنین، چون میزان شکل‌های مختلف پتاسیم (بویژه محلول و تبادلی) بیانگر علت تغییرات پتاسیم در گیاه توتون نبود، لذا پیشنهاد می‌شود نسبت پتاسیم محلول و تبادلی (بر حسب درصد) برای انجام توصیه کودی دقیق‌تر پتاسیم استفاده شود.

Different forms of soil potassium and its correlation with qualitative and quantitative characteristics of tobacco in soils of tobacco cultivated areas in northern Iran

Potassium content in tobacco leaves is highly affected the quality of tobacco and considered the important indicator for determining the tobacco leaf quality. This study aimed to investigate the relationship between different soil K forms (soluble, exchangeable, nonexchangeable, mineral and extracted with aquaregia extractable) with quantitative and qualitative characteristics of tobacco. Nineteen surface soil samples were collected from tobacco cultivated areas of Golestan, Mazandaran and Guilan provinces. Physical, chemical properties and different forms of potassium in the soils were measured. A pot experiment in a completely randomized with three replications for the soils without application of potassium fertilizer was design to study the potassium uptake by tobacco. The results showed the lowest amounts all potassium forms in Guilan soils (except exchangeable potassium) and the highest amounts in Mazandaran soils. The effect of soil type on all the morphological and chemical characteristics of tobacco was significant at p