جداسازی، شناسایی و اندازه‌گیری ویژگی‌های افزآیندگی رشد جدایه‌های ازتوباکتر از نمونه‌ خاک‌های شمال‌غرب کشور با کاربری گوناگون

ازتوباکتر از باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن در خاک بوده که از راه‌های گوناگونی مایه افزایش رشد گیاه می‌شود. فراوانی و فعالیّت آن‌ها در خاک وابسته به ویژگی‌های خاک و کاربری آن است. بر این پایه برای جداسازی و شناسایی برخی از ازتوباکترهای افزآینده رشد گیاه، 50 نمونه خاک به گونه بختانه ‌از کاربری‌های گوناگون در سه استان آذربایجان شرقی، اردبیل و گیلان از لایه صفر تا 25 سانتی‌متری خاک نمونه‌برداری شد. برای جداسازی ازتوباکترها از روش خمیره خاک بهره‌گیری شد و ناب‌سازی آن‌ها با استفاده از کشتگاه lg و nutrient agar انجام گرفت. در این بررسی در آغاز 50 جدایه جداسازی شد که بر پایه ویژگی‌های فنوتیپی و ریخت‌شناسی جدایه‌ها و چگونگی رشد آن‌ها در کشتگاه‌های یادشده، جدایه‌های همانند کنار گذاشته شده و شناسایی نه جدایه به نام‌های 2sp5، 14spi، 14sp21، 16sp2، 34spiii، 35sp، 35sp2،43sp2 و 44sp2 همراه با آزمون توانایی افزایندگی رشد آنها انجام شد. نتایج شناسایی مولکولی (16s rdna) نشان داد که از میان نه جدایه، پنج جدایه 14spi، 14sp21، 16sp2، 35sp و 44sp2 ازتوباکتر کروکوکوم بوده و جدایه 34spiii و 35sp2 سودوموناس و جدایه 2sp5 و 43sp2 بیجرینکیا شناخته شدند. یافته‌های بررسی ویژگی‌های افزایندگی رشد گیاه نیز نشان داد که بیش‌ترین تثبیت نیتروژن در ازتوباکتر کروکوکوم جدایه‌ 14sp21 به‌دست آمد و بالاترین توانایی حل کنندگی فسفر و ساخت اکسین در باکتری سودوموناس جدایه 34spiii دیده شد. از دیدگاه آزادسازی پتاسیم نیز باکتری‌های ازتوباکتر کروکوکوم جدایه‌ 44sp2 و 14sp21 توانایی بالاتری نشان دادند. ازتوباکترهای به‌دست آمده همگی متعلق به گونه ازتوباکتر کروکوکوم بودند که از نمونه خاک‌های دو استان آذربایجان شرقی و گیلان با کاربری پوشش مرتعی و شالیزار به دست آمدند.