بررسی میزان آگاهی کشاورزان از مسایل آب و آبیاری (مطالعه موردی استان گلستان)

سه گام عملیاتی که دستگاه‏ های اجرایی نیاز است برای افزایش راندمان آبیاری بردارند شامل ایجاد انگیزه اقتصادی در مصرف بهینه آب، اصلاح روش‏ های موجود آبیاری در برنامه‏ ریزی کوتاه مدت و تغییر روش‏ های سنتی به مدرن در برنامه‏ ریزی طولانی‏ مدت می‌باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان آگاهی کشاورزان از مسائل آب و آبیاری در سال زراعی 881387 در استان گلستان اجرا شد. نوع تحقیق پیمایشی و اطلاعات از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از تعدادی از کشاورزان و کارشناسان منتخب به دست آمد. نتایج نشان داد آب مورد نیاز حدود 76% از پرسش شوندگان از چاه، 18% از رودخانه و بقیه از چشمه، شبکه‌های آبیاری و آب‌بندان تامین می‌شود. بیش از 89% کانال‌های آبیاری خاکی، حدود 8% از کانال‌ها پوشش بتنی دارند و حدود 3 درصد از لوله برای انتقال آب استفاده می‌کنند. میزان آگاهی کشاورزان از برنامه‌ریزی آبیاری بسیار اندک است. بطوریکه حدود 95% از کشاورزان نمی‌دانند که چه مقدار آب به مزرعه می‌دهند. حدود 93% از کشاورزان از روش آبیاری سنتی با استفاده از کانال‌های خاکی و 7 درصد از روش آبیاری تحت فشار برای آبیاری استفاده می‌کنند. نتایج همچنین نشان داد که علل اصلی هدر روی آب در مزارع، انهار خاکی (26%)، پستی و بلندی زمین (29%) و آبیاری نامناسب (20%) است. همچنین عوامل اصلی عدم تحقق برنامه‌های افزایش راندمان آبیاری به دلایل متعدد از جمله ارزش نا‌معقول اقتصادی آب، اندازه قطعات زراعی و مالکیت خصوصی آب هستند.

The study of farmers’ knowledge of irrigation and water issues in Golestan province

The three practical steps that are need to be taken by government agencies in order to increase irrigation efficiency include economic motivation for optimization of water use, modification of existing irrigation systems in the short term and modernization of traditional methods in the longterm plan. The present research aims at identifying farmers apos knowledge regarding irrigation and water issues over two years (20082009) in the Golestan province. The study was a field survey and the data was collected through interviews with the farmers as well as completion of questionnaires. Results showed that source of water supply for approximately 76% of the farmers was from wells, approximately 18% from rivers, and the rest of them from springs, irrigation networks and small reservoirs. More than 89% of the convenience channels were earth channels, 8 % lining and 3 % pipes. Knowledge among farmers about irrigation scheduling was very limited. Nearly 95% of the farmers do not have any information about the water consumption in their field. Most farmers (93%) produced in a traditional way, transferred water by earth canals and irrigated without land leveling. Only 7% used pressurized irrigation systems. The results also showed that the main causes of water losses in the fields were related to earth channels (26%), topography (29%) and inadequate irrigation (20%). Unreasonable cost of water, the small size of farms, and private possession of water resources were key factors for improving irrigation efficiency.