دستورالعمل ارزیابی عملکرد دستگاه آبیاری دوار مرکزی (سنترپیوت) (یادداشت فنی)

ارزیابی هر دستگاه آبیاری، تحلیل کارایی‏ های قابل اندازه ‏گیری آن دستگاه در شرایط واقعی و در حین کار طبیعی در مزرعه بوده و یک ابزار مدیریتی است که به مدیر دستگاه امکان می‏ دهد تا بتواند از آنچه که در دسترس دارد با بهترین عملکرد استفاده نماید. متاسفانه در اکثر مناطق کشورمان دستگاه ‏های آبیاری بعد از اجرا، تحت نظارت و به صورت کنترل شده، بهره ‏برداری نمی شوند و به هنگام بهره ‏برداری نیز از نظر کارایی و عملکرد مورد سنجش و آزمایش قرار نمی‏ گیرند. از طرفی اهمیت کنترل و ارزیابی عملکرد دستگاه نیز برای اکثر بهره ‏برداران کشورمان به وضوح بیان نشده است. گرچه مطالعات و تحقیقات متعددی توسط محققان داخلی و خارجی بر روی ارزیابی عملکرد دستگاه‏ های آبیاری سنترپیوت انجام شده است، اما با توجه به پیچیدگی روش ‏های ارزیابی ارائه شده، این کار در توان اکثر کشاورزان نمی ‏باشد. لذا در این مقاله سعی شده تا خلاصه ای از روش ‏ها و دستورالعمل‏ های موجود برای ارزیابی دستگاه ‏های آبیاری سنترپیوت ساده ‏سازی شده تا بهره‏ برداری از آن‏ها برای کشاورزان به سهولت انجام پذیرد. برای ارزیابی دستگاه آبیاری، استفاده از شاخص ‏هایی مانند یکنواختی پخش آب، بازده واقعی آبیاری و بازده بالقوه آبیاری توصیه شده است. یکنواختی پخش آب، مشکلات توزیع آب در آبیاری را نشان می‏ دهد. بازده بالقوه آبیاری بیانگر آن است که دستگاه موجود در شرایط بهره ‏برداری مطلوب، چگونه عمل می‏ کند. بازده واقعی آبیاری شاخصی است که مدیریت آبیاری را نشان داده، اما صحت طراحی را نشان نمی‏ دهد. با توجه به بررسی‏ های به عمل آمده در منابع علمی، برای دستگاه آبیاری سنترپیوت یکنواختی پخش آب کمتر از 76 درصد، بازده بالقوه آبیاری کمتر از 80 درصد و بازده واقعی آبیاری کمتر از 75 درصد، مناسب نمی‏ باشد.

Guidelines for Evaluation of Center pivot Irrigation System Performance (Technical note)

Evaluation of any irrigation system consists of analyzing the measurable performance of the system in real conditions as well as during the normal operation of the farm. Irrigation evaluation is a management tool that allows the system manager to make the best use of what is available. Unfortunately, in most regions of Iran, after the implementation of irrigation systems their performance is not controlled or supervised. Also, during the operation of the system, the efficiency is not monitored nor analyzed either. Furthermore, the importance of irrigation system evaluation is not clarified to the users in our country. Despite the numerous research that has been conducted on the evaluation of center pivot irrigation system performance by domestic and foreign scholars, due to the complexity of existing evaluation methods, most farmers are not able to use them. Thus, in this paper, we have aimed to provide concise and simplified instructions for evaluating center pivot irrigation systems in order to help farmers in using them more readily. For evaluation of an irrigation system, the use of indexes such as water distribution uniformity, potential output and actual output for irrigation are recommended. Water distribution uniformity is an indicator of the water distribution problems in an irrigation system. The potential output of irrigation index describes the system performance under the current circumstances. Actual output of irrigation is an index that identifies the irrigation management, however it does not show the accuracy of the irrigation system design. According to the review conducted from academic resources, for a center pivot irrigation system, with a water distribution uniformity value of less than 76%, the irrigation potential and actual outputs value of less than 80% and 75%, respectively, are not suitable.