پیامدهای تغییر اقلیم بر دما و بارش کشور افغانستان با تاکید بر حوضه های هیرمند و هریرود

یکی از مسائل پرچالش در مدیریت منابع آب، پیامدهای تغییر اقلیم بر پیکره آبی هر سرزمین است. بررسی اثرات تغییر اقلیم بر افغانستان که سرچشمه‌ای مهم برای منابع آب ایران است، ضروری است. به منظور بررسی ویژگی‌های دما و بارش و روند تغییرات آن‌ها در افغانستان و دو حوضه هیرمند و هریرود از داده‌های شبکه‌ای mswx در یک دوره 40 ساله (2020-1981) استفاده شد. جهت بررسی پیش‌نگری‌‌های آینده از برونداد پنج مدل cmip6 در دوره آینده نزدیک (2050-2026) استفاده و به منظور کاهش عدم قطعیت مدل‌های منفرد، یک چندمدلی همادی تولید شد. بررسی متوسط پهنه‌ای بارش نشان داد که به ‌ترتیب 11/2، 12/2 و 12/3 میلی‌متر/دهه از بارش افغانستان، حوضه‌های هیرمند و هریرود در چهار دهه اخیر کاسته شده است. در مقابل، متوسط پهنه‌ای دما 0/43، 0/45 و 0/57 درجه سلسیوس/دهه به ترتیب در افغانستان، هیرمند و هریرود افزایش یافته است. نتایج نشان داد دما در هر سه منطقه مورد بررسی طی دوره آینده نزدیک تحت دو سناریو ssp2-4.5 و ssp5-8.5 دارای بی‌هنجاری مثبت خواهد بود. در مقابل، بارش تحت سناریو ssp2-4.5 در مناطق شمالی افغانستان و دو حوضه مورد بررسی و تحت سناریو ssp5-8.5 در کل پهنه افغانستان و دو حوضه، بی‌هنجاری منفی خواهد داشت.

the impact of climate change on temperature and precipitation in afghanistan with emphasis on the helmand and hariroud basins

one of the most challenging issues in water resource management is the impact of climate change on the water supply. it is necessary to examine the effects of climate change on afghanistan, which is vital to iran’s water resources. to investigate the temperature and precipitation and their variability in afghanistan and the two basins of helmand and hariroud, mswx data was used from 1981 to 2020. to project the future climate, the output of five cmip6 models was used for the near future (2026-2050). to reduce the uncertainty of individual models, a multi-model ensemble was generated. the area-averaged precipitation trend showed that the precipitation in afghanistan, helmand, and hariroud basins has decreased by 11.2, 12.2, and 12.3 mm/decade, respectively. the area-averaged temperature has increased by 0.43, 0.45, and 0.57 oc/decade over afghanistan, helmand, and hariroud basins, respectively. the results showed that the temperature in all three investigated regions will have a positive anomaly in the near future under sp2-4.5 and ssp5-8.5. on the other hand, the precipitation anomaly will be negative under ssp2-4.5 in the northern regions of afghanistan and the two studied basins. the entire area of afghanistan and two basins will experience a negative anomaly of precipitation under ssp5-8.5.