تحلیل سازوکارهای همبست آب، انرژی و غذا در واحد‌های بهره‌برداری کشاورزی کوچک‌مقیاس استان همدان

وقوع مخاطرات طبیعی همواره با ‌آسیب‌های شدیدی در‌ بخش کشاورزی به‌ویژه در واحد‌های بهره‌‌برداری کشاورزی کوچک‌‌مقیاس همراه است. یکی از رویکرد‌های مقابله با این آسیب‌ها، بهره‌گیری از رویکرد همبست آب-انرژی-غذا در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی این واحد‌ها است. از این‌رو تحقیق‌حاضر با هدف کلی تحلیل سازوکار‌های همبست آب، انرژی و غذا در واحد‌های بهره‌برداری کشاورزی کوچک‌‌مقیاس استان‌ همدان انجام شد. نمونه‌‌آماری پژوهش ‌300‌ نفر از کشاورزان فعال در ‌واحد‌های بهره‌برداری کشاورزی کوچک‌مقیاس (زیر10هکتار) بودند که با ضابطه فرمول کوکران تعیین و نمونه‌گیری به روش خوشه‏ای انجام شد. ابزار اصلی پژوهش پرسش‌‌نامه‏ محقق‌ساخته‌ای بود که روایی محتوایی آن را جمعی از متخصصان کشاورزی و اعضای هیئت‌‌علمی گروه مدیریت و توسعه‌کشاورزی دانشگاه تهران تایید نمودند. برای بررسی پایایی از شاخص انسجام درونی و محاسبه آن از طریق ضریب ‌آلفای کرونباخ و محاسبه ضریب پایایی ترکیبی بعد از انجام پیش‌‌آزمون، استفاده و با توجه به‌ اینکه میزان ضرایب‌ آلفا و پایایی ‌ترکیبی برای مقیاس‌های اصلی پرسش‌‌نامه بیشتر از 0/7بود، پایایی ابزار تحقیق تایید شد. تجزیه و تحلیل داده‏‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای spsswin25 و smart pls3 انجام شد. نتایج نشان داد که همبست کلی آب-انرژی و غذا از شش سازوکار دوگانه آب بر غذا؛ غذا بر آب؛ انرژی بر آب؛ آب بر انرژی؛ غذا بر‌انرژی؛ انرژی بر غذا به ترتیب تاثیر معنی‌دار پذیرفته است. با توجه به یافته‌های تحقیق پیشنهاد می‌‌شود در‌‌ راستای تقویت رویکرد همبست wef، اقداماتی نظیر تامین و معرفی بسته‌های سرمایه‌گذاری منسجم و چندجانبه؛ ارائه آموزش به کشاورزان درخصوص هم‌افزایی و همبست ناگسستنی سه منبع در مدیریت مزرعه و توجه به این رویکرد در سطوح مختلف نظام مدیریتی از سیاستگذاری و برنامه‌ریزی گرفته تا تصمیم‌‌گیری‌های میدانی مدیریت ‌مزرعه صورت گیرد.

analyzing the water, energy and food nexus mechanisms in small-scale farming exploitation units of hamedan province

the occurrence of natural hazards is always associated with severe damage in the agricultural sector, especially in small-scale farming exploitation units. one of the approaches to deal with these damages is to use the approach of water-energy-food (wef) nexus in the management decisions of these units. therefore, the present research was carried out with the aim of analyzing the mechanisms of linking water, energy and food in small-scale farming exploitation units in hamadan province. the statistical sample of the research was 300 active farmers in small-scale farming exploitation units (below 10 hectares) which were determined by the rule of cochran formula and sampling was done by cluster method. the main research tool was a researcher-made questionnaire, the content validity of which was confirmed by a panel of agricultural experts and faculty members of the department of agricultural development and management at the university of tehran. in addition, the reliability of research’s tool was confirmed through internal consistency procedure calculating cronbach’s alpha and cr (cumulative reliability) coefficients (both above 0.7). data analysis was carried out using spsswin25 and smart pls 3 software. the results showed that the overall nexus of water-energy and food from the six dual mechanisms of wef the energy or food has received a more significant effect. according to the findings of the research, in order to strengthen the nexus approach of these vital resources, measures such as providing and introducing coherent and multilateral investment packages; providing training to farmers regarding synergy and unbreakable link of three sources in farm management and paying attention to this approach at different levels of the management system, from policy making and planning are suggested for field-level farm management decisions..