امنیت آبی و غذایی در برنامه‏‏‌ریزی اکولوژیک (با تاکید بر چالش اکوسیستمی و رویکرد همبستی در تدوین برنامه هفتم)

پرسش از امنیت، پرسشی بنیادین از پی‏ریزی بقاء و از زیست (ساختار-کارکرد- عملکرد سامانه‌‏های حیات) می‏‌باشد. آب و غذا برای حیات، استقلال و تعامل هر جامعه‏‌ای ضرورتی استراتژیک (زمینی-خاکی، گیاهی-دامی، اجتماعی-اقتصادی) است. بنابراین با پرسشی زیستی و اکولوژیک (جستجو بر پایه پیوند حوزه‏‌‏های طبیعی و اجتماعی) روبه‌‏رو هستیم. پیش‏‌فرض مقاله عبارت از گسست جغرافیایی و تاریخی (ناپیوندی زمانی-مکانی-فضایی) حاصل از اجرای برنامه و بودجه‏‌های توسعه در کشور است. از این‏رو، مساله اصلی بر چالش چگونگی طرح پرسش از امنیت آبی و غذایی در برنامه هفتم استقرار دارد. به بیان دیگر، پرسش-چالش اصلی همانا چگونگی طراحی و اجرای امنیت آبی و غذایی در پیوند با فضای اجتماعی است. گسست تدریجی و مستمر جوامع از سرزمین و زمین از یک سو و جدایی کلان حوزه‌‏های علمی (علوم اجتماعی، فنی-مهندسی و علوم پزشکی و دام پزشکی) از سوی دیگر، مانع طرح صحیح مساله در برنامه‏‌‏های توسعه شده است. شکاف میان حوزه‌‏های زیستی و اجتماعی تلاش‏‌های دانشی-عملیاتی آبی و غذایی را بی‏ثمر می‏‌سازد. برنامه هفتم به‏ عنوان اولین برنامه بهره‏مند از سند ملی آمایش سرزمین پس از انقلاب اسلامی، بهترین نقطه آغاز برای بازطراحی حرکت توسعه کشور بر مدار آمایش سرزمین به مثابه برنامه‌‏ریزی بیوفیزیکی سرزمین است. اتخاذ روش انتقادی متاثر از رویکرد اکولوژیک به برنامه‏‌نویسی و بودجه‌‏ریزی راهگشای تحلیل تغییرات زیستی با تاکید بر امنیت آبی و غذایی می‏‌باشد. به نظر می‏رسد در گام نخست، بازنگری مفهومی از طریق پیوندشناسی و همبست‏‌سازی نظیر همبست «فرهنگ-زیست‏‏بوم-فناوری» و ساخت جعبه ابزار مرکب بین رشته‌‏ای و فرارشته‏‌ای می‏تواند صورت‏‌بندی جدیدی از مساله را آشکار سازد.

water and food security in ecological planning (with an emphasis on the ecosystem challenge and nexus approach in developing the 7th development plan)

the question of security is a fundamental question of survival and life (structure-function-performance of life systems). water and food is a strategic necessity for the life, independence and interaction of any society (earth-soil, plant-livestock, socio-economic). therefore, we are facing a biological and ecological question (search based on the link between natural and social domains). a central idea on the connection of natural and social spheres and the assumption of the article is the geographical and historical discontinuity and therefore the (temporal-place-spatial disconnection) resulting from the implementation of development programs and budgets in the country. therefore, the main issue is the challenge of how to raise the question of water and food security in the 7th plan. in other words, the main question-challenge is how to design and implement water and food security in connection with the social environment. the gradual and continuous disconnection of societies from land on the one hand and the separation of scientific fields (social sciences, technical-engineering and medical sciences and animal medicine) on the other hand, have hindered the correct design of the problem in development programs. the gap between the biological and social spheres makes the scientific-operational efforts of water and food fruitless. the 7th plan, as the first program benefiting from the national land planning document after the islamic revolution, is the best starting point for re-designing the country’s development movement based on land use planning as biophysical land planning. adopting a critical method influenced by the ecological approach to programming and budgeting is a way to analyze of biological changes with an emphasis on water and food security. it seems that in the first step, conceptual revision through linking and correlation, such as the correlation of culture-biosphere-technology and the creation of a composite interdisciplinary and transdisciplinary toolbox, can reveal a new formulation of the problem.