برهمکنش حجم آب مصرفی و شوری آب آبیاری بر عملکرد گندم در مناطق خشک (مطالعه موردی: یزد)

کشاورزانی که با مساله شوری روبه‏رو هستند، گاهی سوالاتی در خصوص پیش‌بینی عملکرد، تحت تاثیر شوری آب آبیاری (eciw) و حجم آب مصرفی (viw) مطرح می‌نمایند که پاسخ به آن‌ها، مستلزم اطلاع از تابع تولید گیاه می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی برهمکنش شوری آب آبیاری و حجم آب مصرفی برعملکرد گندم (رقم نارین) طی سه سال زراعی 971396، 98-1397 و 99-1398 در یزد انجام شد تا تاثیر مقادیر مختلف حجم آب (بین 4500 تا 11600 مترمکعب بر هکتار) بر عملکرد گندم در سه سطح شوری (3، 5 و 8 دسی زیمنس بر متر) مورد تجزیه و تحلیل رگرسیون قرار بگیرد. در ادامه، معادله‌ای برای تخمین عملکرد براساس شوری و حجم آب مصرفی ارائه و ارزیابی شد. نتایج حاصله بیانگر افزایش تاثیرپذیری افت عملکرد گندم از حجم آب آبیاری در شرایط شور‌ نسبت به شرایط غیرشور بود؛ به‏طوری‌که کشاورزان مناطق شور باید در مورد کفایت حقابه در اختیار خود برای تامین نیاز آبی مزرعه (اعم از نیاز گیاه و نیاز آبشوئی) اطمینان داشته و برنامه‌ریزی‌های آبیاری را با دقت بیشتری نسبت به شرایط غیرشور انجام دهند. در خصوص معادله تخمین عملکرد براساس eciw و viw، ضریب تبیین (r2) این معادله 0/67 بوده و انتظار می‌رود عملکرد گندم را با خطای تقریبی 524± کیلوگرم بر هکتار در منطقه مطالعاتی برآورد نماید. این معادله برای برآورد افت تولید گندم در اثر افزایش شوری و یا کمبود آب آبیاری، تخمین عملکرد مزرعه قبل از برداشت محصول و یا تامین نیاز آبی مزرعه برای تولید مقدار مشخصی محصول در منطقه مطالعاتی کاربرد دارد.

Interaction of Applied Water Volume and Irrigation Water Salinity on Wheat Yield in Arid Regions (Case study: Yazd)

Farmers, who are faced with the problem of irrigation water salinity, sometimes ask questions about the yield forecast under the effect of irrigation water salinity (ECiw) and the volume of applied water (Viw). The answer to this question requires knowledge of the crop production function. The aim of this study was to investigate the interaction between ECiw and Viw on wheat grain yield (Narin cultivar) in the Yazd region. For this purpose, the response of wheat yield under the effects of irrigation water salinity (including 3, 5, and 8 dS.m1) and volume of applied water (from 4500 to 11600 m3.ha1) was analyzed during 20172018, 20182019, and 20192020 cropping seasons. The results showed that the effectiveness of applied water on wheat yield has increased in saline conditions than in nonsaline conditions. Therefore, wheat growers in saline areas should be confident about the adequacy of available water to meet the field water requirements (both ET and leaching requirements) and also follow the irrigation scheduling more carefully and obsessively compared to nonesaline conditions. In this case study, a wheat yield function was presented and evaluated, as well. This function works based on the salinity and the volume of irrigation water (ECiw and Viw). With a coefficient of determination (R2) of 0.67, this function is expected to estimate the wheat yield with an approximate error of ±524 kg.ha1. This equation can be used to estimate the production decline due to increasing salinity of irrigation water or decreasing the volume of applied water, to predict the yield before the harvest time as well as to meet the field water required to produce a certain amount of grains in the studied region