برخی چالش‌‏های مرتبط با محاسبات بیلان حوضه‌آبریز (مطالعه موردی حوضه‌آبریز کل مهران و حله)

در کشور ایران با اقلیم خشک و نیمه‌خشک، استفاده بهینه از منابع آب یک امر ضروری به شمار می‌رود. به دلیل افزایش روزافزون جمعیت از یک‌‌سو و کاهش منابع آب زیرزمینی از سوی دیگر، ارزیابی کمی و محاسبات بیلان حوضه‏های آبریز، اهمیت بالایی دارد. گزارش‌‏های بیلان منابع آب یکی از شاخص‌‏ترین پروژ‏ه‏‌های مطالعاتی در مدیریت منابع آب کشور هستند و با وجود اهمیت بالای این مطالعات، مواردی وجود دارند که منجر به بروز خطا در فرآیند تهیه بیلان و نیز نتایج آن می‌گردد. ﻫﺪف این مطالعه، بررسی چالش‏‌های محاسبات بیلان حوضه‌آبریز و شناسایی عواملی است که بیشترین عدم‌قطعیت و خطا را در محاسبات بیلان ایجاد می‏‌نمایند. در کل قابل‌اعتماد بودن برآورد بیلان با کاهش عدم قطعیت تصادفی و عدم قطعیت سیستماتیک همراه خواهد بود. کاهش عدم‌قطعیت تصادفی از طریق ایجاد یک بانک اطلاعاتی قابل‌اعتماد و تبدیل این بانک به یک ابزار موثر در ارزیابی بیلان صورت خواهد گرفت. همچنین کاهش عدم‌قطعیت سیستماتیک از طریق ایجاد دانش کافی در حیطه هیدروژئولوژی و هیدرولوژی در محدوده مورد مطالعه، کسب دانش کافی از شرایط مرزی، تفکیک مناسب زمانیمکانی منطقه و محاسبات دقیق مولفه‌های ورودی بیلان از قبیل (بارندگی، تغذیه، تبخیر، برداشت و وضعیت آبیاری منطقه، محاسبه دقیق ضرایب نفوذ و..)، امکان‏‌پذیر خواهد بود.

Challenges of Catchment Water Balance Calculations, Case Study: KolMehran and Helleh Catchment

In Iran with an arid and semiarid climate, the optimal use of water resources is a necessity. Due to the increasing population on the one hand and the reduction of groundwater resources on the other hand, quantitative assessment and calculation of the water balance of catchments are of great importance. Water balance reports are one of the most prominent study projects in water resources management in the country. Despite the importance of these studies, there are some issues in the process of preparation of water balances that may lead to errors. The purpose of this study is to evaluate water catchment balance calculations and identify the factors that cause the most uncertainty and error in these calculations. In general, the estimation of the water balance will be reliable, by reducing accidental and systematic uncertainties. These improvements can be achieved through the creation of a reliable data bank and turning it into an effective tool for balance assessment, as well as creating an adequate hydrogeology and hydrology knowledge of the study area, sufficient knowledge of the boundary conditions, an appropriate spatial and temporal resolution of the area, and accurate calculation of the input components such as rainfall, recharge, evaporation, irrigation status, and infiltration coefficients, etc.