بررسی تطبیقی ابزارهای مدل‏‌سازی خدمات هیدرولوژیکی اکوسیستم

مدل‏سازی خدمات اکوسیستم (ecosystem services) به‏‏‌عنوان راهکاری در جهت کاهش مسائل ناشی از مدیریت ناپایدار منابع طبیعی، طی دو دهه گذشته مورد توجه بوده است و خدمات اکوسیستم مرتبط با آب در میان بیشترین مطالعات قرار دارند. ابزارهای مدل‌‏سازی خدمات هیدرولوژیک اکوسیستم در دو طبقه نرم‌‏افزارهای سنتی هیدرولوژیک و نرم‏افزارهای تخصصی خدمات اکوسیستم قرار دارند. پژوهش حاضر به معرفی و مقایسه برخی نرم‌‏افزارها باتوجه‏‌به داده‌‏های مورد نیاز برای اجرای مدل، سهولت استفاده، قابلیت پاسخ به سوالات و تفسیر نتایج می‏‌پردازد. swat و vic نمونه‌‏ای از نرم‌‏افزارهای سنتی با تاکید بر فرآیندهای سازنده خدمات اکوسیستم هستند در حالی‏که invest و aries، نرم‌‏افزارهای تخصصی خدمات اکوسیستم با تاکید بر تجسم مکانی این خدمات در سطح سیمای سرزمین هستند. مطالعه حاظر نشان می‏دهد، درصورتی‏که داده‌‏های مناسب و تخصص مورد نیاز برای اجرای مدل در دسترس باشد، بررسی خدمات هیدرولوژیک با نرم‏‌افزارهای swat و vic توصیه می‏شود. این نرم‌‏افزارها می‌‏توانند اطلاعات و جزئیات بیشتری مانند تبخیر و تعرق، رواناب سطحی، جریان زیرسطحی، بار رسوب، نیترات و فسفر کل در اختیار کاربر قرار دهند. درحالی‏که نرم‏افزارهای invest و aries برای افرادغیرمتخصص مناسب‌‏تر بوده و قادر هستند تصویری کلی از خدمات اکوسیستم با وجود داده‏‌های کم‏تر ارائه نمایند. ‌

Comparative Study of Ecosystem Hydrological Services Modeling Tools

Ecosystem services modeling has been the focus over the past two decades as a solution to reduce the problems caused by unstable management of natural resources and waterrelated ecosystem services are among the most studied. There are two types of ecosystem hydrological services modeling include traditional hydrological softwares and specialized softwares of ecosystem services. The present study introduces and compares some softwares according to required data for run the model, ease of use, ability to answer the questions and interpretation the results. SWAT and VIC are examples of traditional softwares with an emphasis on constructive processes of ecosystem services, while InVEST and ARIES are specialized ecosystem services softwares with an emphasis on spatial visualization of these services at the landscape level. If the appropriate data and required expertise are available to implement the model, SWAT and VIC softwares are suggested that can provide more information and details to the user such as evapotranspiration, surface runoff, subsurface flow, sediment load, nitrate and total phosphorus. While InVEST and ARIES softwares are more suitable for nonspecialists and they are able to provide a general picture of ecosystem services with less data.