تحلیل نظام تعرفه و ارزش اقتصادی آب در بخش صنعت ایران

محدودیت منابع آب در کشور ایران و مشکلات پیش‏روی تامین منابع جدید آب موجب شد؛ به اهمیت این نهاده در تولید توجه بیشتری شود. این پژوهش با استفاده از روش پسماند و مبتنی بر تئوری اقتصاد رفاه به دنبال برآورد ارزش اقتصادی آب به‏‌عنوان مبنایی برای اصلاح نظام قیمت‏‌گذاری آب در مصارف صنعتی است. در این راستا از داده‏‌های صنایع بر اساس کدهای isic دو رقمی برای سال‏های 92-1383 استفاده شد. نتایج نشان داد که متوسط وزنی ارزش اقتصادی آب در طول دوره مورد بررسی به ازای هر متر مکعب آب، 87347 ریال است و فاصله معنی‏داری بین متوسط وزنی ارزش اقتصادی آب با متوسط وزنی تعرفه پرداختی برای آب در بخش صنعت وجود دارد. همچنین یافته‏‌های پژوهش نشان داد باتوجه‌‏به اختلاف بسیار زیاد بین ارزش اقتصادی آب و تعرفه پرداختی، این نسبت در طول زمان روند کاهشی داشته است. اما همچنان تعرفه‌‏های پرداختی توسط مصرف‏‌کنندگان بسیار ناچیز است. بر این اساس پیشنهاد می‏‌شود با اصلاح نظام قیمت‌‏گذاری این نهاده بر اساس نتایج به‌‏دست آمده به‏‌صورت پلکانی و با سیاست تبعیض قیمت بین صنایع، قیمت‏ها به مقادیر بهینه خود نزدیک‌تر شوند و همچنین با راه‏اندازی بازار آب، بهره‌‏وری مصرف آب در صنایع افزایش یابد.

Analysing the Tariff System and Economic Value of Water in Iran’s Industry Sector

Constraints on water resources in Iran and the problems facing the supply of new water resources have led to the increased importance of this input for production. This research, using the Residual method, according to the welfare economics theorem, seeks to estimate the economic value of water as a base for water tariff system for industry. In this way, the industrial data based on twodigit ISIC codes between the years of 2004 to 2013 have been used in this study. Results indicated that the weighted average of the economic value of water in the industrial sector is 87347 Rials/m3 and there is a significant difference between the weighted average of the economic value of water and the average weighted tariff of water. Moreover, the findings showed that the ratio of the economic value to tariff of water has decreased over time. Accordingly, it is suggested that by modifying the pricing approach of this input based on the suggested methodology, the prices will be closer to their optimal values, and also, by setting up the water market, water use productivity in the industries will increase.