اهمیت نظارت بر بهره برداری از سامانه های آبیاری قطره ای (مطالعه موردی: شهرستان فاریاب – جیرفت)

عملیات طراحی و اجرای سامانه‌های آبیاری معمولاً توسط افراد با تجربه و با صرف وقت، دقت و انرژی زیاد صورت می‌گیرد. اما متاسفانه بهره‌برداری و استفاده مداوم از این سامانه‌ها توسط کشاورزانی صورت می‌گیرد که اطلاعات اندکی در زمینۀ بهره‌برداری و نگهداری از سامانه‌های آبیاری دارند و مدیریت کارآمد آبیاری که بخش مهم بهره‌برداری از این سامانه‌ها است به درستی انجام نمی‌شود. این پژوهش در طول سال زراعی97-1396، شهرستان فاریاب واقع در استان کرمان و در مزارع مجهز به سامانه‌های آبیاری قطره‌ای انجام شد. در این راستا محصولات زراعی غالب در شهرستان شامل ذرت، گندم، کلزا و هندوانه مورد بررسی قرار گرفتند. جهت انجام این تحقیق دو روش مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت: 1 پروژه‌هایی که تاکنون بدون انجام نظارت بر مدیریت بهره‌برداری از سامانه‌های آبیاری قطره‌ای بودند. 2 پروژه‌هایی که جهت انجام نظارت بر مدیریت بهره‌برداری از سامانه‌های آبیاری قطره‌ای از سوی جهاد کشاورزی معرفی شدند. این پروژه‌ها به مدت یکسال زراعی و با توجه به ضوابط شرح خدمات نظارت بر بهره‌برداری از سامانه‌های آبیاری قطره‌ای، در خصوص بهره‌برداری و نگهداری صحیح از قسمت‌های مختلف سامانه آبیاری، مدیریت صحیح آبیاری و همچنین آشنایی بهره‌برداران با لوازم و اتصالات و ضمانت‌نامه آنها، آموزش‌های لازم به بهره‌برداران هر پروژه داده شد. در نهایت با تعیین حجم آب آبیاری، میزان عملکرد محصول و هزینه‌های انجام شده، هر کدام از محصولات در واحد هکتار بررسی و ارزیابی شدند. نتایج مطالعه نشان داد که با انجام نظارت بر بهره‌برداری از سامانه‌های آبیاری علاوه بر صرفه‌جویی قابل ملاحظه در مصرف آب و افزایش عملکرد محصول، موجب افزایش بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی مصرف آب نیز می‌گردد.

The Monitoring Importance on Operation of Drip Irrigation Systems (Case Study: Faryab County - Jiroft)

Design operations and implementation of irrigation systems are usually done by experienced people with spending time, precision and high energy. But unfortunately, operation and continuous use of these systems done by farmers that they have little information about the operation and maintenance of irrigation systems and efficient irrigation management, that is an important part of operation of these systems, is not done properly. This study is done during the crop year 201718 in Faryab county in Kerman province and in fields equipped with drip irrigation systems. In this regard, the dominant agricultural products in the county including corn, wheat, rapeseed and watermelon, were examined.To do this research, two methods were examined and compared: 1 Projectsthat so far were without supervision on operation management of drip irrigation systems. 2 Projects that they were introduced by the Agricultural Jihad to monitor the operation management of drip irrigation systems. These projects for one crop year and according to the rules of description of monitoring services on the operation of drip irrigation systems, about the proper operation and maintenance of different parts of the irrigation system, proper irrigation management, also familiarity of beneficiaries with equipment and connections and their warranty, Necessary training was given to the beneficiaries in each project. Finally, by determining the volumeof irrigation water, crop yield and costs, each crop per hectare was examined and evaluated. The results of the study showed that by monitoring the operation of irrigation systems, in addition to significant water savings and increasing crop yield, it also increased the physical and economic efficiency of water consumption.