قیمت‌گذاری آب در تولید گندم در منطقه قهاوند با استفاده از اقتصادسنجی فضایی

در سال‌های اخیر به ‏دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی دشت قهاوند، سطح سفره آب به شدت کاهش یافته است. بنابراین اتخاذ راهکار مدیریتی مناسب، جهت بهره‏‌گیری مطلوب از این منبع دارای اهمیت فراوانی است. در مدیریت اقتصادی منابع آب، مسئله اصلی ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آن است. در ایجاد این تعادل، ارزش اقتصادی آب مانند قیمت هر نهاده‌ی دیگر نقش تعیین ‏کننده‌ای برعهده دارد. به ‏این ‏علت قیمت‌گذاری آب به‏ عنوان یک روش غیرمستقیم برای استفاده کارا و پایدار از آب در بخش کشاورزی توصیه شده است. هدف این پژوهش برآورد ارزش اقتصادی آب با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی فضایی است. در این تحقیق با در نظر گرفتن این موضوع که چاه ‏های کشاورزی با سایر چاه‏ های مجاور از نظر منابع آب زیرزمینی ارتباط دارد، تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد که عامل مجاورت تا چه حد تابع تقاضای آب را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ضریب همبستگی حاصل از تخمین توابع نشان داد، که کاربرد رگرسیون فضایی نسبت به روش رگرسیون کلاسیک برتری دارد. اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق به‏صورت میدانی و با تکمیل پرسشنامه از کشاورزان در سال 1395 جمع‏ آوری شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که قیمت واقعی آب در تولید گندم 2500 ریال در هر متر مکعب است. بنابراین برای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب می ‏توان از شکاف قیمت واقعی آب و قیمتی پرداختی توسط کشاورزان جهت اعمال سیاست قیمت‌گذاری آب در منطقه استفاده کرد.