ارزیابی کیفیت آب تالاب بین المللی انزلی با استفاده از شاخص های کیفی

تالاب‌ها اکوسیستم ‏های با ارزشی هستند که از کارکردهای بسیار متنوعی به منظور حفاظت از تنوع زیستی، ارزش‌های طبیعی، اقتصادی و اجتماعی متعدد، برخوردار هستند. اهمیت تالاب‌ها بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران بیشتر است. تالاب‌ها از طرق مختلف می‌توانند اثرات تغییر اقلیم را کاهش دهند، بنابراین زوال و نابودی تالاب‌ها اثرات تغییر اقلیم را تشدید ‌می‌نماید. در حال حاضر تالاب بین‌المللی‌انزلی تحت تاثیر انواع استرس‌ها و آلاینده‏ های محیطی از قبیل ورود پساب‌های‌صنعتی، کشاورزی و شهری، حضور گونه‌های غیربومی‌، تغییرکاربری و تغذیه‌گرایی قرار گرفته است. به همین دلیل نیاز به بررسی تغییرات مکانی ‌و زمانی آلاینده‌ها با استفاده از شاخص ‏های کیفی از مهمترین مولفه‌های مطالعات کیفی‌آب است. با توجه به اهمیت بین‏ المللی و اثر زیست‏ محیطی تالاب انزلی‌ در توسعه پایدار، در این مطالعه به پایش‌کیفی این اکوسیستم با استفاده از داده ‏های حاصل از نمونه ‏برداری‌های ‌فصلی صورت‎گرفته طی سال 1393 در 10 ایستگاه با استفاده از شاخص‌های کیفی nsfwqia و nsfwqim و owqi پرداخته شده است. بر اساس نتایج بدست آمده از شاخص‏ های مختلف، اکثر ایستگاه‌ها در طبقه متوسط تا بسیار بد قرار گرفته ‏اند. آلوده‏ ترین ایستگاه در شاخص ‏های nsfwqim nsfwqia و owqi به ترتیب نوخاله، تالاب شرق و پیربازار در فصل تابستان بود. نتایج آنالیز واریانس، نشان‌دهنده اختلاف معنی‏ دار (0/05 > p) بین شاخص‌های ذکرشده و فصول مختلف است. از یک طرف معنی‌دار بودن همبستگی (در سطح 0/05 و 0/01 ) پارامترهایی bod5، فسفات، دمای آب و اکسیژن محلول با شاخص ‏های کیفی و از طرف دیگر مقایسه مقادیر کل شاخص‌ها، نشان داد که شرایط خوبی از نظر کیفیت آب حاکم نبوده و نیاز به چاره ‏اندیشی و اعمال سیاست‌های مدیریتی جهت بهبود وضعیت این اکوسیستم منحصربه فرد، بیش از هر زمانی ضروری به نظر می‏رسد.

Assessment of the Water Quality of the Anzali International Wetland using Qualitative Indices

Wetlands are valuable ecosystems that have a variety of functions to protect biodiversity, natural values, economic and social values. The importance of wetlands, especially in arid and semiarid regions such as Iran, is higher. Wetlands can reduce the effects of climate change in different ways. Hence, the degradation of wetlands will intensify the climate change impacts. At the moment, the Anzali international wetland is under the impact of environmental stresses and pollutants such as the entry of the industrial, agricultural, and urban effluents, the presence of nonnative species, changes in the purpose of usage, and eutrophication. Therefore, the need to study the spatial and temporal variations of pollutants using qualitative indicators is one of the most important factors in water quality studies. In this study, due to the importance of the Anzali wetland and its environmental impact on sustainable development, an ecosystem quality survey was conducted using the data from seasonal sampling which took place in the year 1393 at 10 stations using NSFWQIa, NSFWQIm, and OWQI qualitative indices. Based on the results of the various indices, most stations are categorized in having middle to very bad levels. During the summer season, the most polluted stations according to the NSFWQIm, NSFWQIa, and OWQI indices were Nokhale, East of wetlands, and Pirbazar, respectively. The variance analysis showed a significant difference (p < 0.05) between the mentioned indices and different seasons. The significant correlation (at 0.05 and 0.01) of parameters such as BOD5, phosphate, water temperature, and dissolved oxygen with qualitative indices on the one hand, and comparison of the total values of indices, on the other hand, showed a bad condition for the water quality and the need for remediation and implementation of management policies in order to improve the status of this unique ecosystem.