حداکثر خشکسالی محتمل مبنایی برای تخمین و حفظ ذخایر استراتژیک آب زیرزمینی

فشار بر اکوسیستم و کاهش سطح رفاه و معیشت در اجتماعات بشری از مهم‏ترین آثار بلای خشکسالی بوده، که در صورت افزایش شدت و دوام این واقعه، می‏ تواند به یکی از فاجعه‏ بارترین بلایای طبیعی تبدیل گردد. لذا در کشورهای مختلف برای مقابله با شرایط تنش آبی از جمله «خشکسالی‏ های شدید و طولانی‏ مدت» سیاست ‏های متفاوتی «متناسب با اقلیم» خود دارند، اما تقریباً در تمام آن‏ها، آب‏های زیرزمینی به دلیل اطمینان‏ پذیری بالا به عنوان ذخیره استراتژیک برای شرایط تنش آبی شناخته می‏ شود. ذخیره استراتژیک آب زیرزمینی به حجمی از آب زیرزمینی شیرین گفته می‏ شود که بایستی به عنوان ذخیره برای فعالیت‏ های مختلف به ویژه شرب در آبخوان حفظ گردد؛ تا در صورت وقوع «خشکسالی ‏های شدید و طولانی‏ مدت» به تدریج از آن برای رفع نیازهای بشری بهره ‏برداری شود. عدم توجه به حفظ ذخیره استراتژیک می‏ تواند خسارات جبران ‏ناپذیری را به همراه داشته و موجب تغییر مسیر سرنوشت یک جامعه گردد. ذخیره استراتژیک آب زیرزمینی، مهم‏ترین پشتوانه مدیریت تامین آب در شرایط تنش آبی، مخصوصاً در مناطق خشک و نیمه‏ خشک می‏باشد. متاسفانه سال‌هاست که در ایران این مفهوم به فراموشی سپرده شده است و این منابع آب بی همتا در حال افت مستمر است. این تحقیق به ضرورت بسط مفهوم حداکثر خشکسالی محتمل به عنوان مبنایی برای تعیین حداکثر برداشت از آب زیرزمینی پرداخته، و حفاظت از ذخایر استراتژیک آب زیرزمینی را به عنوان مهم‏ترین عامل برای افزایش تاب ‏آوری توسعه در این شرایط مورد توجه قرار داده است. در نهایت پیشنهاد‏هایی نیز برای مدیریت ریسک خشکسالی براساس این مفهوم ذکر گردیده و ضرورت تدوین برنامه جامع مدیریت ریسک خشکسالی برای هر محدوده مطالعاتی در صورت وقوع خشکسالی‏ های شدید و طولانی ‏مدت مورد تاکید قرار گرفته است.