بررسی رابطه علیت بین مصرف حامل‌‌های انرژی و رشد اقتصادی در استان‌‌های ایران (رهیافت علیت گرنجر،گرنجر – هشیائو، تودا و یاماماتو در داده‌‌های تابلویی)

هدف اصلی این ‌‌مقاله بررسی رابطه علیت بین مصرف حامل‌‌های انرژی و رشد اقتصادی در استان‌‌های ایران طی سال‌‌های 1397-1390با استفاده از آزمون علیت گرنجر، گرنجر هشیائو، تودا و یاماماتو در داده‌‌های تابلویی می‌‌باشد. برای این منظور از متغیرهای تولید ناخالص داخلی، نیروی‌‌کار، سرمایه‌‌گذاری عمرانی و مصرف حامل‌‌های انرژِی (نفت‌‌ سفید، گازمایع، بنزین و گازوئیل) استفاده شد. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان می‌‌دهد که بین متغیرهای مصرف حامل‌‌های انرژی و رشد اقتصادی در استان‌‌های ایران، یک رابطه علیت یک ‌‌طرفه از سوی مصرف حامل‌‌های انرژی به‌‌ رشد اقتصادی در استان‌‌های ایران برقرار است به این معنا که با افزایش مصرف حامل‌‌های انرژی، رشد اقتصادی افزایش پیدا می‌‌کند. این رابطه علیت یک طرفه در هر دو رویکرد علیت تایید می‌‌شود. پس با توجه به نتایج بدست آمده از پژوهش توصیه سیاستی  این است که دولت با دادن بخشی از اعتبارات عمرانی به بانک‌‌ها در صورت افزایش مصرف حامل‌‌های انرژی، اشتغال را در جامعه ایجاد کرده و منجر به اشتغال نیروی‌‌کار در جامعه شود. بازده عملی اعطای چنین اختیاری این است که هر چه تعداد افراد فعال در تولید کالاها و خدمات بیشتر باشد رشد اقتصادی نیز افزایش خواهد یافت.

Investigating the causal relationship between consumption of energy carriers and economic growth in all provinces of Iran (Granger-Hsiao, Toda and Yamamoto causality approach in panel data)

The main purpose of this study is to investigate the causal relationship between consumption of energy carriers and economic growth in all provinces of Iran over the period 20112018 using Hsiao’s Granger, and Toda and Yamamoto causality approach in panel data. In this regard, variables including gross domestic product, labor force, investment, unemployment rate and consumption of energy carriers (Oil, Gas, Petrol and Gasoline) have been used in the regression model. According to the estimation results, there is a unidirectional causality running from consumption of energy carriers to economic growth, so with an increase in consumption of energy carriers, economic growth increases. This oneway causality is confirmed in both approach. Therefore, according to the results of the research, the policy recommendation is that the government create jobs in the society by giving part of the development credits to the banks in case of the consumption of energy carriers, and cause the labor force employment in the society. The practical benefit of granting such an option is that the more people involved in the production of goods and services, the greater the economic growth.