بررسی کاربرد‌های منطق فازی در حسابداری

هدف ‌این پژوهش، معرفی نظریه مجموعه‌های فازی یا در اصطلاح چندمقداری به عنوان ابزاری برای مقابله با ابهام و عدم دقت در سیستم‌های بشری و فرایند‌های تصمیم‌گیری و ارایه کاربرد‌های آن در حسابداری است. بنابراین‌این پژوهش از نوع پس‌رویدادی است و از روش کتابخانه‌ای و تکنیک تحلیل محتوا جهت بررسی پژوهش‌های فازی انجام‌شده در حسابداری و موارد کاربرد آن استفاده می‌کند. دوره زمانی پژوهش سال‌های 1980 تا 2010 بوده و پژوهش‌های حسابداری- فازی مربوط به ‌این دوره از طریق پایگاه‌های اطلاعاتی مطرح ملی و بین‌المللی جمع آوری‌شده است. نتایج ‌این پژوهش حاکی از کاربرد منطق فازی در زمینه حسابداری مدیریت (%5/74)، حسابرسی (%6/17) و حسابداری مالی (%9/7) است. عمده ‌این کاربردها در بحث حسابداری مدیریت مربوط به تصمیم‌گیری‌های مدیریت، ارزیابی عملکرد و هزینه‌یابی است. کمترین کاربرد شناخته‌شده منطق فازی در حسابداری مالی است. با وجود موارد متعدد ابهام و عدم صراحت در حسابداری به ویژه در حسابداری مالی، به نظر می‌رسد که پژوهشگران و حرفه حسابداری به حد کافی از منطق فازی و کاربرد‌های آن استفاده نکرده‌اند. برطرف نکردن ‌این ابهامات می‌تواند منجر به کاهش در دقت و ارزش اطلاعات حسابداری شود. در حوزه حسابرسی هر چند که پژوهش‌های فازی بیشتری نسبت به حسابداری مالی انجام ‌شده است، با توجه به ویژگی حسابرسی که مبتنی بر قضاوت انسانی و نمونه‌گیری است، ابعاد مختلفی از ابهام وجود دارد. لذا پژوهش‌های فازی انجام‌شده در ‌این حوزه نیز کافی و بیانگر تمامی‌کاربرد‌های منطق فازی در حسابرسی نیست.