تبیین و تحلیل رابطه علّی موجود بین عوامل کلان اقتصادی با شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار تهران

عوامل متعددی بر بازده بازار بورس اوراق بهادار تاثیرگذار می باشد. در این خصوص می توان به عوامل سیاسی، اجتماعی ـ فرهنگی، تکنولوژیکی و در نهایت عوامل اقتصادی اشاره داشت. در این راستا، عوامل اقتصادی به دو دسته عوامل اقتصادی کلان و خرد تقسیم می شوند. عوامل کلان اقتصادی کلیه شرکت های بورس را تحت تاثیر قرار داده و برعکس، عوامل خرد اقتصادی بر شرکت های مختلف (حتی از یک صنعت) تاثیرات متفاوتی می گذارد. ازجمله عوامل کلان اقتصادی موثر بر بازار سهام می توان به تولید ناخالص ملی، تورم، نقدینگی، قیمت سکه بهار آزادی، نرخ ارز و قیمت واقعی نفت خام اشاره داشت. از طرفی، تغییرات آن ها نیز می تواند منجر به ایجاد نوسان در شاخص بورس اوراق بهادار و درنتیجه افزایش ریسک حضور در آن بازار شود. لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی با شاخص کلی قیمت بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته است. در این راستا رابطه بلندمدت توسط مدل یوهانسون یوسیلیوس برآورد گردید که نتایج نشان داد بیشترین تاثیر بر شاخص قیمت کل بورس اوراق بهادار از بین متغیرهای تحقیق را به ترتیب شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی، تولید ناخالص داخلی و قیمت سکه بهار آزادی داشته است. همچنین نتایج آزمون علّیّت الگوی تصحیح خطای برداری نشان داد بین تولید ناخالص داخلی و نقدینگی با شاخص قیمت بورس اوراق بهادار رابطه علّی وجود دارد. درحالی که چنین رابطه ای از تورم به سمت شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران رد می‌شود.