محتوای اطلاعاتی شاخصهای سرمایه فکری و عملکرد مالی در پیش‌بینی درماندگی مالی با رویکرد داده‌کاوی

پیش‌بینی درماندگی مالی همواره موردتوجه سهامداران، اعتباردهندگان و مدیران واحدهای تجاری بوده است؛ ازاین‌رو بیش از نیم قرن است که اقتصاددانان، مراکز آموزشی و افراد حرفه‌ای در تلاش هستند تا مدل‌های بهینه‌ای برای پیش‌بینی درماندگی مالی ایجاد کنند؛ در این پژوهش سعی می شود از مدل‌های درخت تصمیم و مدل تحلیل ممیزی خطی برای پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌ها استفاده شود و نتایج این دو مدل با یکدیگر مورد مقایسه قرار گیرد. در این راستا علاوه بر نسبت‌های مالی مرسوم در پیش‌بینی درماندگی مالی، از شاخص‌های مبتنی بر ارزش و سرمایه فکری نیز استفاده شده است. به‌منظور نیل به اهداف بالا، سه فرضیه اصلی تدوین شد. هدف از طرح فرضیه های پژوهش، بررسی محتوای اطلاعاتی نسبت‌های مالی، شاخص‌های سرمایه فکری و شاخص‌های عملکردی در پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در «بورس اوراق بهادار تهران» با استفاده از مدل‌های درخت تصمیم وتحلیل ممیزی خطی می باشد . برای آزمون این فرضیه‌ها، نمونه‌ای از میان شرکت‌های پذیرفته‌شده در «بورس اوراق و بهادار تهران» طی سال‌های 1389 تا 1394 انتخاب شد. برای آزمون فرضیه‌ها از نتیجه مدل‌های تحلیل عاملی، درخت تصمیم و تحلیل ممیزی خطی استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که پیش‌بینی درماندگی مالی با استفاده از مدل درخت تصمیم امکان‌پذیر است؛ همچنین مدل تحلیل ممیزی با تلفیقی از شاخص نسبت‌های مالی و شاخص عملکردی در پیش‌بینی درماندگی مالی موفق عمل کرده است. نتیجه مقایسه‌ای توانمندی دو مدل نشان می دهد که اگرچه دقت پیش‌بینی تحلیل ممیزی بر اساس معیارهای ارزیابی و سطح زیر منحنی راک (0.920) بیش از دقت پیش‌بینی درخت تصمیم (0.901) بوده است، اما اختلاف بر اساس آزمون t به لحاظ آماری معنادار نیست (0.207=p)؛ به‌عبارت‌دیگر نتایج حاصل از دو روش بسیار نزدیک به هم است.