تعیین گستره‌ی سیل رودخانه‌ی مرغک در محیط hec-georas

در حال حاضر، تکنولوژی به آن درجه از تکامل نرسیده است که از بروز سیلاب های زیان بار جلوگیری و در عوامل و عناصر جوی تغییری ایجاد کند. بنابراین، هرگونه راه حل اصولی و چاره ساز را باید در روی زمین و خصوصاً در عرصه ی حوضه های آبخیز جستجو کرد. در این باره اولین اقدامی که برای کاهش خطر سیل مطرح می شود مهار سیل در سرمنشا آن، یعنی زیر حوضه های آبخیز، است. به این جهت شناسایی مناطق سیل خیز در داخل حوضه دارای اهمیت فراوانی است. از این رو، باید مناطقی که پتانسیل بالایی در تولید سیل دارند شناسایی شوند تا امکان بهینه سازی عملیات اجرایی در سطوح کوچک و خطرساز فراهم شود و از هزینه های اضافی طرح های کنترل سیل جلوگیری گردد. هدف از این تحقیق نیز ارائه ی روشی است تا با استفاده از آن بتوان ضمن در نظر گرفتن آثار متقابل عوامل موثر بر سیل خیزی مناطق خطرساز و سیل خیز را در داخل حوضه تعیین کرد. محدوه ی مطالعه این تحقیق بازه ای از رودخانه ی مرغک در حوضه ی تالاب انزلیِ استان گیلان بین دو ایستگاه هیدرومتری امام زاده شفیع و کتمجان به طول سی کیلومتر است. در این پژوهش، هدف معرفی یکی از روش های پهنه بندی سیل با استفاده از تلفیق نرم افزارهایarcview وhecras و الحاقیه hecgeoras431 است تا ضمن تعیین حریم سیل در قسمتی از رودخانه ی مرغک جدیدترین، باصرفه ترین و کوتاه ترین روش پهنه بندی سیل از نظر اقتصادی و زمانی معرفی و مزایا و توانایی های آن بررسی شود. از این رو، مقاطعی از بازه ی رودخانه که بیشترین عرض و گستره ی سیل را با دوره ی بازگشت 25 ساله دارد مشخص شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که این مقاطع در پایین دست رودخانه حد فاصل جاده ی اصلی فومن به پونل تا بازه ی انتهایی رودخانه (ورودی به تالاب انزلی) در هشت کیلومتر پایانی از مجموع حدود سی کیلومتر بازه ی رودخانه قراردارد.

Determining the Flood Prone areas of Morghak river Using HEC-GeoRAS

Flood pron areas of rivers are generally hazardous. Regionalizing these hazardous areas in terms of the degree of hazard they produce is very important for regional flood management, insurance companies and land users. Therefore, this research has tried to regionalize the potential hazard of the flood prone areas of the Morghak River using HECGeoRAS model as an example for all flood plains of Gillan province. In order to develop the hydrolic model of the river, the following data were prepared.The river profile, roughness index of the river channel and flood plain and river bank conditions were obtained from 1:2000 TIN maps.The data were entered into the HECRAS model.Then the data of the river banks and flood discharge amounts were entered and hydraulic computations were carried out.The model results were entered into the GIS. After the requested processing in the extension of HECGeoRas431, the final maps of depth of river, water movement velocity, shear velocity and the flow intensity along the river channel were produced.The maps were moved into the Google Earth and the flood area with different return periods were plotted. The results showed the areal expansion of the 25year return period floods of the river basin. This plain is narrow in the upper areas of the river and widens in the lower areas of the area. In the areas that there are constructions, the basin gets wider and its higher discharges causes severe hazards in the settlements around the river. The widest part of the flood plain is over the lowlands around Anzali swamp. In these lowlands the flood spreads over the vast area and making problems for the farmers and dwellers. According to the results of this research some adaptation measures are needed in the areas where people have moved to the river channel and have built some structures. Some of these measures include vegetation planting, cement and rocky barriers and cleaning all extra wastes. The results of the study also indicate that in most of the branches the building of the channel has narrowed the channel and caused flood in the settled areas. The physiographic parameters of the river have seriously been changed and caused the severe floods in the river especially in the lower areas. The flow speed of the river changes from 4.1 m/s in the maximum discharge to .2 m/s in the very low discharge. The width of the channel has also changed from 281 meters in the maximum to 11 meters at the low discharge period. The discharge stress was between .3 to 357 newtons the overall results of the research indicate that the human interference in the river basin has caused all these hazards. And the only solution is that the humans should go out of the risky areas of the river basin. The continuation of this process in this river or in the other rivers will worsen the present hazards,