سنجش تغییرات زمانی- مکانی کاربری اراضی و کیفیت زیستگاه های حوضه آبخیز تجن با استفاده از داده های سنجش از دور

این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت زیستگاه‌های آبخیز تجن در شمال ایران بر مبنای تغییرات کاربری اراضی در بازه زمانی 1431-1371 و بررسی ارتباط آن با سنجه‌های تعداد لکه (np)، تراکم لکه (pd)، تراکم لبه (ed)، بزرگترین لکه (lpi)، شکل لکه (lsi) و جداشدگی (split) انجام پذیرفت. تصاویر لندست 8 و 4 برای تهیه نقشه‌های کاربری اراضی در سال‌های 1371، 1401 و 1431 با استفاده از روش‌های حداکثر احتمال، ترکیب متقاطع و ca-markov در نرم‌افزارهای انوی و ترست پردازش شد. کیفیت زیستگاه‌های حوضه نیز با استفاده از اینوست در سه سناریو بر مبنای نقشه‌های کاربری اراضی ارزیابی و رابطه آن با تغییرات کاربری اراضی و سنجه‌های موردنظر بر اساس رگرسیون حداقل مربعات و آزمون همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. نتایج نشان داد در بازه زمانی 1371 تا 1431، اراضی جنگلی و کشاورزی به ترتیب بیشترین تغییرات کاهشی (82460- هکتار) و افزایشی (76392 هکتار) را داشتند. زیستگاه های بخش مرکزی حوضه از کیفیت بالاتری نسبت به پهنه‌های شمالی و جنوبی برخوردار بودند. رابطه کیفیت زیستگاه‌ها با تغییرات کاربری اراضی معنادار و معکوس (-0.95

measuring spatiotemporal change in land use and habitat quality through remote sensing: a case study of the tajan watershed, north of iran

this study aimed to assess the habitat quality of the tajan watershed in northern iran through land use changes from 1992 to 2052 and to investigate its relationship with landscape metrics, including number of patches (np), patch density (pd), edge density (ed), largest patch index (lpi), landscape shape index (lsi), and splitting index (split). landsat 8 and 4 images were processed to produce land use maps for 1992, 2022, and 2052 using maximum likelihood, cross-combination, and ca-markov methods in envi and terrset software. habitat quality was also assessed using invest in three scenarios based on the land use maps. relationships were analyzed using least squares regression and spearman’s correlation test. the results showed that from 1992 to 2052, forest and agricultural areas had the most decreasing (-82,460 hectares) and increasing (76,392 hectares) changes, respectively. habitats in the central part of the watershed had higher quality than those in the northern and southern parts. the relationship between habitat quality and land use changes is significant and inverse (-0.95