بررسی مخاطرات طبیعی و انسانی و آسیب‌پذیری بافت تاریخی در محله فردوسی شهر تهران

برنامه ریزان شهری بافت تاریخی را قلب تپنده شهرها می دانند. شهرها و به ویژه بافت های تاریخی آنها دائماً تحت تاثیر مخاطرات طبیعی و انسانی قرار دارند. هدف این پژوهش، بررسی آسیب پذیری محله فردوسی به عنوان نمونه ای از محلات بافت تاریخی شهر تهران است. داده‌ها از فایل‌های سیستم اطلاعات جغرافیایی و پیمایش به‌دست‌آمده اند. همچنین زمینه‌ها و اسناد تاریخی به عنوان بخشی از این مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. 10 کارشناس شهرداری برای هر یک از 29 شاخص در مقایسه با سطوح استاندارد نمره 1 تا 5 تعیین و میانگین این نمرات برای ارزیابی نقش هر پارامتر در آسیب‌پذیری این محله مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق حکایت از پتانسیل بالای وقوع مخاطرات طبیعی و انسانی در منطقه مورد مطالعه دارد. فراوانی ساختمان‌های چند طبقه ناپایدار و شبکه‌های فرسوده برق و آب، نگهداری مواد اشتعال زا در انبارها و نبود شبکه فاضلاب برای نیمی از ساختمان‌ها از مهم‌ترین عوامل آسیب‌پذیری بافت مورد مطالعه هستند.  مسائلی مانند ناامنی، سوء مصرف مواد مخدر در فضاهای عمومی، ازدحام بیش از حد و شلوغی هنگام روز نیز منجر به مهاجرت ساکنان محله گردیده است که در پی آن، با فعالیت‌های تجاری و انبارها جایگزین شده اند. مشکلات متعددی به آسیب‌پذیری بافت تاریخی این محله دامن می زنند و احتمال بروز چنین مشکلاتی در سایر بافت‌های تاریخی شهری تهران نیز زیاد است.

investigation of natural and human hazards and vulnerability of historical fabric in ferdowsi neighborhood of tehran

urban planners consider historical fabric as the beating heart of cities. however, cities and specifically their historical fabrics are constantly under influence of natural and human-induced hazards.  this study aimed to assess the vulnerability of ferdowsi neighborhood as an example of tehran’s historical fabric. the data was obtained from geographical information system (gis) files and a survey, as well as historical contexts and documents were analyzed as part of this study. ten municipal experts were also asked to provide a score of 1 to 5 for each of the 29 indicators compared to standard levels. the mean value of these scores was then used to evaluate the role of each parameter in the vulnerability of this neighborhood.  study findings indicate a high potential for the occurrence of natural and human-induced hazards in the study area. the abundance of unstable multistory buildings and derelict electricity and water networks, storage of flammables in warehouses, and lack of sewage network for half of the buildings were the most significant factors contributing to the vulnerability of this ancient fabric. problems such as insecurity, drug abuse in public spaces, overcrowding and daytime congestion have also led to rapid relocation of neighborhood residents, who subsequently were replaced by commercial activities and warehouses. in conclusion, numerous problems are contributing to the vulnerability of historical fabric of this neighborhood and such problems are highly likely to be applied to other urban historical fabrics in tehran.