تحلیل تغییر رفتار واحدهای پاسخ هیدرولوژیکی در اثر توسعه سکونتگاهی (مطالعه موردی: حوضه آبریز چشمه کیله تنکابن)

تغییرات کاربری اراضی و پوشش‌گیاهی به‌طور مستقیم منجر به تغییر رژیم هیدرولوژیکی می‌شود. در واقع توسعه شهری و کاهش اراضی جنگلی و مرتعی در، سیل‌خیزی را باعث شده است و از طرف دیگر افزایش باغات و کاربری‌های مشابه در مصرف و نفوذ بیشتر آب و کاهش دبی حوضه مطالعاتی نقش موثری دارد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل تغییر رفتار واحدهای پاسخ هیدرولوژیکی در ارتباط با پتانسیل تولید رواناب حوضه چشمه کیله در بازه زمانی 29 ساله (2018-1991) است. در این تحقیق، واحدهای پاسخ هیدرولوژیک(hru) بعنوان واحد کاری برای تعیین پتانسیل تولید رواناب حوضه آبریز چشمه کیله شناسایی و استخراج شده است. به منظور پایش تغییرات تراکم و میزان پوشش‌گیاهی با استفاد ه از تصاویر ماهواره‌ای منطقه مطالعاتی در سال‌های 1991 و 2018 از شاخص تفاضل گیاهی نرمال‌شده استفاده شد؛ سپس با تلفیق لایه گروه‌های هیدرولوژیک و کاربری اراضی، برای هر یک از واحدهای پاسخ هیدرولوژیک میزان شماره منحنی مشخص شد. با توجه به مقادیر شماره منحنی به‌دست‌آمده برای هر واحد پاسخ هیدرولوژیک، مقدار توان نگهداشت رطوبت خاک استخراج شد. در نهایت، با محاسبه مقادیر متوسط ماهیانه، میزان رواناب حاصل از بارندگی برای سال‌های 1991 و 2018 برآورد شد. نتیجه تحقیق گویای کاهش میزان و تراکم پوشش‌گیاهی، افزایش مقدار شماره منحنی، کاهش میزان نفوذپذیری خاک و همچنین افزایش ارتفاع رواناب تولیدی در طول بازه زمانی 29 ساله (2018-1991) در حوضه چشمه کیله (به‌ویژه قسمت‌های شمال حوضه) است؛ به عبارتی توسعه شهری، تغییر کاربری اراضی و تضعیف پوشش‌گیاهی باعث تشدید سیل‌خیزی حوضه شده است.

analysis of the behavior changes of hydrological response units due to residential development (case study: cheshmeh killeh tonekabon basin)

                             land use and vegetation changes directly lead to changes in the hydrological regime, especially runoff coefficient and maximum instantaneous discharge changes. much of the land use change has occurred due to residential development, which has led to a decrease in residential and rangeland lands and agricultural lands in the northern regions of the country; this has led to an increased risk of flooding in these areas and downstream urban areas. cheshmeh killeh basin as one of the catchments in the north of the country in the last decade has witnessed the occurrence of various floods; therefore, in this study, by extracting the hydrological response units of cheshmeh killeh catchment in order to identify changes in vegetation and land use of these units and the effect of these changes on the hydrological behavior of the basin, the runoff coefficient is one of these behaviors in this period of 29 years (1991-2018). paid. therefore, in this research, hydrological response units have been identified and extracted as a working unit to determine the runoff production potential of cheshmeh killeh catchment. in order to monitor changes in density and vegetation cover using satellite images of the study area in 1991 and 2018, the normalized plant difference index was used; then, by combining the layers of hydrological groups and land use, the amount of curve number was determined for each of the hydrological response units. according to the values ​​of the obtained curve number for each hydrological response unit, the amount of soil moisture holding capacity was extracted. finally, by calculating the average monthly values, the amount of runoff from rainfall for 1991 and 2018 was estimated. the results of the study indicate a decrease in the amount and density of vegetation, an increase in the number of curves, a decrease in soil permeability and also an increase in runoff height during a period of 29 years (1991-2018) in cheshmeh killeh catchment (especially the northern parts of the catchment); in other words, settlement development, land use change and weakening of vegetation have intensified flooding in the basin; therefore, it is necessary to carry out watershed management operations upstream to increase permeability.