تببین فرآیندهای نوگرایی در عدم انطباق فضایی محله‌های شهری: (مورد پژوهش، منطقه 4 شهرداری تهران)

چکیدهفرایندهای نوگرایی و سیاست های برنامه ریزی شهریِ نوگرا، اثرات و پیامدهای قابل توجهی بر تحولات فضاییِ شهرها داشته است. ازجمله این پیامدها ایجاد شکاف فزاینده بین گروه های اجتماعی و فضاهای شهری بر پایه مجموعه‌ای از زمینه ها و مکانیزم ها بوده که از اواخر دهه 1960 به بعد، تحت عنوان نظریه عدم انطباق فضایی مفهوم پردازی و به سنجش های تجربی گذاشته‌شده است. روش شناسی پایه در برآورد وضعیت عدم انطباق فضایی در شهرها یا مناطق شهری، مبتنی بر منطق جدایی گزینی فضایی در بین گروه های اجتماعی و کاربری های زمین به‌طور هم‌زمان است؛ چراکه بر اساس نظریه عدم انطباق فضایی، نمی توان مکانیزم های جدایی گزینی بین گروه های اجتماعی در شهر را بدون در نظر گرفتنِ ارتباط آن با مکانیزم های جدایی گزینی در فضاها یا کاربری های شهری و بالعکس، توضیح داد. بر اساس چنین منطق روش شناختی، مقاله حاضر، به سنجش وضعیت انطباق فضایی در منطقه 4 شهرداری تهران پرداخته است. روش جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت کتابخانه‌ای و داده‌های موجود در مرکز آمار (داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 در سطح بلوک های جمعیتی منطقه)، سازمان راه و شهرسازی، شهرداری منطقه 4 بوده است. متغیرهای مورداستفاده برای تجزیه‌وتحلیل عدم انطباق فضایی در منطقه، میزان تحصیلات، اشتغال به تحصیل در خارج و داخل کشور، وضعیت اشتغال و بیکاری،سطح زیربنای مسکن، نوع مالکیت مسکن، تغییرات الگوی کاربری زمین و میزان رفت‌وآمدهای روزانه در محدوده موردبررسی بوده است.یافته های به‌دست‌آمده بر اساس متغیرهای تعریف شده و تکنیک های مورداستفاده در نرم افزارهای segragation analyser و arcgis نشان می دهد که وضعیت عدم انطباق فضایی در این منطقه شهری، بالاست و شدت آن ازنظر ویژگی های شغلی و سواد گروه های اجتماعی در ارتباط با وضعیت کاربری های فعالیتی و سکونتی بیشتر است. بر پایه این نتیجه، برخی راهبردها و سیاست ها برای کاهش وضعیت عدم انطباق فضایی در منطقه چهار و کمک به توزیع متوازن تر و عادلانه ترِ توسعه در این منطقه و کاهش فقر در بین گروه های فرودست پیشنهادشده است.

Explain the Processes of Modernization on the Spatial Mismatch in Urban Neighborhoods (The case of, Region 4 of Tehran Municipality)

Explain the Processes of Modernization on the Spatial Mismatch in Urban Neighborhoods(The case of, Region 4 of Tehran Municipality) Modernization processes and modern urban planning policies have had significant effects and consequences on the spatial transforms of cities in the world and Iran. Among that processes, we can mention the growing gap between social groups and urban spaces based on a number of contexts and mechanisms that, from the late 1960s onwards, have been conceptualized and measured experimentally under what is called the ldquo;spatial mismatch hypothesis rdquo;. The basic methodology for estimating the state of spatial mismatch in cities or urban regions is based on the logic of ldquo;spatial segregation rdquo; between social groups and land uses simultaneously; Because based on the spatial mismatch hypothesis, it is not possible to explain the segregation mechanisms between social groups in the city without considering its relation with segregation mechanisms in urban spaces or land uses, and vice versa. Based on such methodological logic, the present paper has assessed the state of spatial (mis)match in Region 4 of Tehran Municipality. The method of data collection was in the form of libraries and data available in the Statistics Center (General Census of Population and Housing in 2016 and at the level of demographic blocks of the region), Road and Urban Development Organization, Municipality of Region 4. Variables used to analyze the spatial mismatch in the regionThe level of education, employment in study abroad and inside the country, employment and unemployment status, level of housing infrastructure, type of housing ownership, changes in land use pattern and the amount of daily commutes in the study area. Findings obtained based on the defined variables and techniques used in Segragation Analyzer and ArcGIS software show that the state of spatial mismatch in this urban region (like many other cases in cities around the world) is high, but its intensity is higher in terms of job and literacy of social groups in relation to the state of activity and residential land uses. Relying on such findings, some strategies and policies have been proposed to reduce the state of spatial mismatch in Region 4, and to contribute to a more even and equitable distribution of development in this region and hence reduce poverty among the lower classes. Keyword: Urban modernization, spatial mismatch hypothesis, sociospatial segregation, Region 4 of Tehran Municipality