بررسی تغییر پذیری مخاطره جزیرۀ گرمایی با توجه به تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین در شهر اصفهان

جزیره گرمایی شهری به عنوان یکی از مخاطرات محیطی نو ظهور شرایط زیست محیطی دشواری را برای ساکنان شهرها به وجود آورده. هدف این مطالعه ارزیابی تغییر پذیری فضایی و مکانی جزیره گرمایی شهر اصفهان با توجه به نقش کاربری اراضی می باشد. میکروکلیمای پژوهش حاضر 2/190 کیلومتر مربع از شهر اصفهان است که برای تحلیل رابطه بین تغییرات کاربری و پوشش زمین بر جزیره گرمایی شهر اصفهان از تصاویر لندست 7 (سنجنده tm و etm+) و لندست 8 ( سنجنده oli/tirs) در تاریخ 20 جولای 1989، 17 آگوست 2005، 18 آگوست 2014، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نواحی شهری دارای 31 درصد تغییرات در جهت مثبت بوده این در حالی است که مساحت اراضی کشاورزی و فضای سبز با 25 درصد کاهش مواجه شده است. بررسی شدت جزیره ی گرمایی نشان می دهد هسته های پر حرارت متعلق به اراضی نامرغوب و اراضی بایر با میانگین 33/37 و 5/36 بوده است همچنین بیشترین مساحت طبقۀ دمایی در سال 1989 و 2005 مربوط به طبقه دمایی گرم بوده این در حالی است که در سال 2014 درصد طبقات دمایی متوسط 8/63 درصد را به خود اختصاص داده است .توزیع تغییرات مکانی جزیره گرمایی در شهر اصفهان نیز نشان می دهد که جزایر گرمایی به مرور زمان تغییر مکانی داشته است به طوری که در سال 2014 به لکه هایی در اطراف شهرک های جنوبی شهر، مناطق نظامی و اراضی بایر در نیمه جنوبی، قسمت هایی در شمال غرب و شمال شرق و لکه های کوچکی در شرق اصفهان محدود شده است. به عبارتی نتایج این پژوهش نشان داد که گسترش شهر عامل اصلی افزایش دمای سطح و گسترش جزیره گرمایی نمی تواند باشد بلکه نوع کاربری سایر اراضی در افزایش یا کاهش دما نیز موثر بوده است.

The Investigation of Variability of Heat Island Hazard According to Land Use and Land Cover Changesin Esfahan

AbstractUrban heat island (UHI) is one of the environmental phenomenon which has made difficult environmental conditions for citizen. This study aims to evaluate the spatial and locational variability of Esfahan urban heat island according to the role of land use. Thus an area about 190.2 square kilometers (km2) in Esfahan, as the microclimate, was studied. In order to analyze the relationship between land use and land cover changes on Esfahan urban heat island, the images of Landsat 7 (TM and ETM +) and Landsat 8 (OLI / TIRS) on 20 July 1989, 17 August 2005, 18 August 2014 have been used. The results show that the urban areas has experienced 31% changes in positive direction; while the agricultural sector and green space havehad a reduction of 25% in their area. The analysis of the intensity of heat island show that heated cores are related topoor and barren lands with about 37/33 and 36/5. Although the most area of thermal classwere related to warm thermal class in 1989 and 2005, the average thermal classes were about 63/8%in 2014. Moreover, the locational variation distribution of Esfahan heat island shows that the locationof the heat island has gradually changed. For example in 2014 it included small parts in the south of the city, military zones and barren lands in the south, some parts in the north west and north east areas and small areas in the east of Esfahan. This means that urban development isn rsquo;t the main factor of the surface temperature increase and urban heat development, but rather the type of land use has influenced the decreasing or increasing of air temperature..