سنجش اندرکنش مکانی ناشی از الگوی همجواری زیرساختی در شهر اهواز

در سال‌های اخیر، سیستم‌های زیرساختی به دلیل افزایش بلایای طبیعی یا انسان‌ساز و به دلیل وابستگی‌های داخلی و خارجی بین اجزای سیستم، غالباً دچار اختلال شده‌اند. ازآنجاکه چنین وابستگی‌های متقابل ممکن است آسیب‌پذیری بیشتری ایجاد کند و باعث خرابی‌های آبشاری شود، درک وابستگی‌های متقابل و ارزیابی تاثیر آن‌ها برای کاهش پیامدهای نامطلوب و افزایش تاب‌آوری در برابر بلایا در بلندمدت ضروری است. هدف کلی پژوهش حاضر سنجش اندرکنش مکانی ناشی از الگوی همجواری زیرساختی بر اساس فاکتورهای حداقل فاصله و سازگاری در همجواری زیرساخت ها در کلانشهر اهواز است. این پژوهش به لحاظ هدف توسعه-ای-کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات و بررسی‌های میدانی-اسنادی است. بدین منظور پس از مطالعات تطبیقی، زیرساخت های هدف پژوهش در قالب 30 شاخص، شناسایی و دسته بندی شدند. پس از آن به منظور نمایش پراکنش مکانی زیرساخت ها، لایه های مکانی زیرساخت ها تهیه شد. در این پژوهش، به منظور تعیین اندرکنش مکانی، از ماتریس حداقل فاصله استفاده شده است. مدل حداقل فاصله مکانی بر اساس داده های واقعی از طریق نرم افزار gis استخراج شده و مدل سازگاری بر اساس نظرسنجی از 20 کارشناس خبره در حوزه مدیریت زیرساخت های شهری استفاده‌شده است. در این تحقیق به این نتیجه دست یافتیم که اندرکنش مکانی زیرساخت‌های انرژی، خدمات اضطراری و سیاسی-مدیریتی در بروز و تشدید سوانح شهری اثرات شدیدتری دارند و شبکه راه‌های ارتباطی، مراکز آتش نشانی، خطوط برق و شبکه فاضلاب هیچ گونه تاثیری منفی بر اندرکنش مکانی ندارند و صرفاً این تاثیرات در مدیریت سوانح مثبت تلقی می شوند.

measuring the spatial interaction in infrastructurs of ahvaz city

in recent years, infrastructure systems have been frequently disrupted due to the increase of natural or man-made disasters and due to internal and external dependencies between system components. since such interdependencies may increase vulnerability and cause cascading failures, understanding interdependencies and assessing their impact is necessary to reduce adverse consequences and increase disaster resilience in the long term.the general aim of the current research is to measure the spatial interaction caused by the infrastructural contiguity pattern based on the factors of minimum distance and compatibility in the contiguity of infrastructures in the metropolis of ahvaz.this research is based on the purpose of e-development and application, and in terms of descriptive-analytical methodology, it is based on studies and field-documentary surveys. for this purpose, after comparative studies, the target infrastructures of the research were identified and categorized in the form of 30 indicators. after that, in order to show the spatial distribution of the infrastructures, the spatial layers of the infrastructures were prepared. in this research, in order to determine the spatial interaction, the minimum distance matrix and the compatibility model and the integration of these two models have been used. the minimum spatial distance model was extracted based on real data through gis software, and the compatibility model was obtained based on a survey of 20 experts in the field of urban infrastructure management. the results indicate that the spatial interaction of energy infrastructure, emergency and political-management services have more severe effects on the occurrence and exacerbation of urban accidents, and the network of communication roads, fire stations, power lines and sewage network have no effect on the occurrence or exacerbation of urban accidents. there are no losses and casualties, so some critical infrastructures do not have a negative impact on spatial interaction and only these impacts are considered positive in disaster management.