نقش پارک‌ها در ارتقای شاخص‌های اجتماعی - سلامتی شهروندان با تاکید بر عوامل دافعه محیط‌های سکونتی و جاذبه فضاهای سبز؛ مطالعه موردی پارک‌های منطقه‌ای تبریز

فضاهای سبز شهری، از موضوعات اساسی در رقابت‌پذیری شهری و افزایش زیست‌پذیری و از ملزومات مهم در تحقق شهر سالم است. با ورود تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و فضای مجازی، تعاملات اجتماعی شهروندان نیزکاهش یافته است.با گسترش شهرنشینی و افزایش تراکم شهری، انتشار آلودگی‌ها، در سطح شهرها زیاد می‌شود و این امر سلامت جسمی و روانی شهروندان را بیش از پیش به خطر انداخته است. هدف این مقاله، بررسی عوامل دافعه محیط‌های سکونتی و عوامل جاذبه پارک‌های منطقه‌ای و همچنین نقش پارک‌های منطقه‌ای در ارتقای شاخص‌های اجتماعی و سلامت روحی و روانی شهروندان می‌باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی می‌باشد و ماهیت آن کاربردی می‌باشد. ابزار مطالعه شامل مطالعات اسنادی – کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری تحقیق، پارک‌های منطقه‌ای شهر تبریز می‌باشد. بر این اساس، 6 پارک منطقه‌ای بصورت هدفمند و با در نظر گرفتن توزیع جغرافیایی آنها در شهر تبریز انتخاب شدند و پرسشنامه‌ها از میان مراجعه کنندگان به پارک‌های مورد مطالعه تکمیل شدند.پارک‌های منطقه‌ای با توجه به داشتن وسایل ورزشی و مسیرهای سلامت و پیاده‌روی و برخورداری از هوای پاک، تاثیر مثبتی در افزایش شاخصه‌های سلامت شهروندان دارند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، بین میزان جاذبه‌های پارک و میزان استفاده شهروندان از پارک‌ها، رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد، همچنین در جذب شهروندان به پارک‌های منطقه‌ای شهری، نقش عوامل جاذبه‌ای پارک‌ها، بیشتر از عامل دافعه محیط‌های سکونتی است. کیفیت مطلوب محیط‌های مسکونی، تاثیر زیادی در عوامل دافعه محیط‌های سکونتی شهروندان برای استفاده از پارک‌ها دارند.

role of urban parks in promoting the social and health indicators of citizens, focusing on the push factors of residential environments and the pull factors ofgreen spaces the case study of zonal parks in tabriz

urban green spaces are one of the major issues in urban competitiveness and increasing livability, which is one of the vital requirements in achieving a healthy city. the emergence of new communication technologies has led to the reduction of the virtual space in social interactions. urban expansion and increasing urban density lead to high rate of pollution in the cities. this process increases the risk of physical and mental health among the citizens. this study aimed to investigate the push factors of residential environments and the pull factors of regional parks, as well as the role of these parks in promoting the social indicators and mental health of citizens. this study uses a descriptive-analytical and an applied approach and its method are both qualitative and quantitative. questionnaires and surveys as well as library references were used to collect the data. the statistical population includes the zonal parks of tabriz city. accordingly, 5 zonal parks were purposefully selected according to their geographical distribution in tabriz city and questionnaires were completed among the people visiting these parks. zonal parks have a positive effect on promoting the health indicators of citizens due to having sports equipment, health and walking paths and clean air. among the motives for visiting the parks, the leisure time variable is the top priority which is followed by the variable of meeting the friends. exercise and relieving fatigue are the next priority. there is a significant positive relationship between park attractions and the use of parks. push factors of the place of residence also have a great impact on the use of urban parks by the citizens.