شناسایی عوامل موثر بر کاهش استرس در پارکهای کوچک محلی در مناطق 1 و 4 کلانشهر تهران

زندگی پرمشغله شهری منجر به بالا رفتن استرس در افراد شده است. استرس می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به انواع مختلفی از بیماری‌های جسمی و روحی-روانی شود. فضای سبز شهری در بهبود کیفیت زندگی افراد تاثیر قابل‌توجهی دارد. علاوه بر فواید زیست‌محیطی، فضای سبز مزایای قابل‌ملاحظه‌ای برای سلامتی شهروندان همچون کاهش استرس و فشارهای روانی دارد. تحقیق حاضر قصد دارد عوامل موثر بر کاهش استرس در پارک‌های کوچک محلی را مشخص کند. ابزار این تحقیق پرسشنامه‌ای شامل 45 گویه است که بر اساس جدول هدف-محتوا و با مطالعات اسنادی به‌دست‌آمده است. حجم نمونه 210 نفر است و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی اقدام به جمع‌آوری داده‌ها شده است. روایی پرسش‌نامه با تحلیل عاملی و اعتبار یابی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفته است. نتایج آزمون کایزر– مایر–الکین کفایت حجم نمونه و آزمون کرویت بارتلت توانایی عاملی شدن داده‌ها را تایید نمود.  تحلیل عاملی اکتشافی از بین سیزده عامل هشت عامل اصلی را شناسایی نمود که عبارت‌اند از: اجتماع‌پذیری، مشارکت‌پذیری، خوانایی، پاسخ‌ده بودن، تنوع، جذابیت، حس تعلق و حس امنیت. در این میان عوامل اجتماع‌پذیری، مشارکت‌پذیری و خوانایی با بیشترین درصد واریانس، اهمیت بیشتری از جنبه کاهش استرس از دیدگاه پاسخ‌دهندگان دارند. بدین ترتیب در نظر گرفتن عوامل مستخرج از این پژوهش توسط طراحان و برنامه‌ریزان شهری، می‌تواند شهرها را با فضاهایی که نقش پررنگ‌تری در زمینه کاهش استرس افراد دارند، تجهیز کند.

finding effective stress reduction factors in small local parks in districts 1 and 4 of tehran metropolis

in today's fast-paced urban lifestyle, individuals are increasingly exposed to heightened stress. stress can give rise to a multitude of physical and mental health issues. the presence of green spaces within urban environments significantly impacts residents' overall quality of life. beyond environmental advantages, green spaces offer citizens substantial health benefits, particularly in reducing stress and alleviating mental strain. this research pursues a practical objective and adopts an exploratory and descriptive-analytical approach. the primary aim of this study is to investigate various factors contributing to stress reduction in small-scale district parks. the research instrument employed is a 45-item questionnaire structured in accordance with the content objective table derived from theoretical and documentary research. factor analysis was utilized to validate the data, and the cronbach's alpha coefficient was computed. the kaiser-meyer-olkin test results indicated the sample size's adequacy, while bartlett's test of sphericity affirmed that the data could be subjected to factor analysis. employing the principal component analysis extraction method, an exploratory factor analysis revealed eight distinct factors as sociability, participation, readability, responsiveness, sense of belonging, attractiveness, variety, and security. notably, the sociability factor explained more than 12% of the factors influencing park stress reduction. landscape designers should consider these factors, and urban open space decision-makers should evaluate them in their plans, ultimately equipping cities with landscapes that play a more substantial role in mitigating the stress experienced by their inhabitants. future studies should explore the intricate connections between these factors, paving the way for the creation of urban landscapes with greater role in improving the quality of life