ارزیابی ترجیحات حسی موثر بر حس مکان کاربران در بازار تبریز- ایران

از دیرباز بازارها یکی از مهم ترین فضاهای عمومی در کالبد شهری بوده اند که توجه مخاطبان زیادی را به خود جلب نموده و همواره از پویایی بالایی برخوردار هستند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های مولفه های ترجیحات حسی موثر بر حس مکان کاربران در بازار تاریخی تبریز صورت پذیرفته است تا زمینه ای برای تداوم حیات، ماندگاری و تقویت پیوند میان میراث معماری با کاربران آن باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از جهت ماهیت به روش توصیفی-پیمایشی در بازار تاریخی شهر تبریز- ایران صورت پذیرفته است. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و منابع مکتوب، مشاهدات عینی، برداشت های میدانی و پرسشنامه به تعداد 384 عدد بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی هر یک از متغیرها از نرم افزار  spss 20و amos 24 بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد 75 درصد از تغییرپذیری حس مکان براساس متغیرهای ترجیحات حسی قابل پیش بینی بوده و متغیرهای شنوایی که شامل صدای انسان، صدای موسیقی، صدای مکانیکی، بوی مصنوعی، بوی طبیعی و نیز لامسه که شامل عملکری و ابزاری، بینایی که شامل انسجام، پیچیدگی و رمزآلود کمتر از 0.05 بوده و معنی دار هستند. پژوهش حاضر به طراحان، مدیران و برنامه ریزان شهری در جهت حل مشکلات رابطه انسان و محیط از نقطه‌نظر روان‌شناختی محیط کمک کرده و منجر به ارتقای کیفیت محیطی و اجتماعی، تداوم و ماندگاری حیات اینگونه فضاها خواهد بود.

evaluation of sensory preferences affecting users’ sense of place in bazaar of tabriz (iran)

markets have been one of the most essential spaces in the urban body, which have received much attention from many audiences and have high dynamics. the present study aims to identify the indicators of the sensory preference components affecting thesense of place attachment of users in the historical bazaar oftabriz to pave the ground for survival and permanence and enhance the link between the architectural heritage and its users.this paper is applied in terms of purpose and conducted by descriptive survey method in terms of nature in the historicalbazaar of tabriz (iran). the data collection measures includedocumentary studies and written sources, objective observations,field studies, and questionnaires (384). spss 20 and amos 24software were applied to analyze each variable's maincomponents. the study results show that 75% of the variabilityof the place sense can be predicted based on the variables of sensory preferences. the auditory variables include human voice, music sound, mechanical sound, artificial smell, naturalsmell, touch, including functional and instrumental, and vision,consisting of coherence, complexity, and mystery, which are significant at less than 0.05. the present research helps designers and urban planners solve the problems of the relationship between humans and the environment from a psychological perspective. this improves such spaces' environmental and social quality, survival, and durability