تعیین آستانه و ارزیابی حساسیت شاخص پوشش گیاهی اکوسیستم‌های شهری در مواجهه با شوک‌های اقلیمی، مطالعه موردی: منطقه شهری گرگان

امروزه تغییر اقلیم و اثرات منفی آشکار آن بر اکوسیستم‌ها موجب نگرانی شده است. این پژوهش در پی آن است که آزمون کند؛ آیا تغییرات پوشش گیاهی در مقابل شوک‌های اقلیمی حساس بوده و همچنین روند بازیابی اکوسیستم از طریق این شاخص چگونه است. در این راستا با بهره‌گیری از پلتفرم gee، کد نویسی جاوا، gis و تحلیل‌های آماری، شاخص‌های پوشش گیاهی و پالمر محاسبه و همچنین بر اساس داده‌های اقلیمی سری زمانی تغییرات پوشش گیاهی و اقلیمی ارائه شد. نتایج شاخص خشک‌سالی پالمر نشان می‌دهد طی دوره آماری (1985-2020) منطقه مطالعاتی با خشک‌سالی مواجه می-باشد. همچنین نتایج بیانگر طولانی‌ترین دوره خشک‌سالی منطقه از سال 2013 تا 2020 است. درمجموع از 420 ماه مورد ارزیابی در 70 ماه، شاخص ndvi در پایین حد آستانه تغییرات قرار دارد. از این میان قرارگیری 31 ماه از طول دوره مطالعاتی در پایین حد آستانه قابل‌پذیرش در فصول سبز و غیر خزان کننده می‌باشد که به لحاظ اکولوژیکی نگران‌کننده است. توزیع پراکنش شاخص پوشش گیاهی بر مبنای هگزاگون نیز در سال 1985 و 2005 دارای توزیع نرمال و تقریباً نرمال بوده؛ اما در سال 2020 نمودار از وضعیت نرمال خارج و چولگی به سمت شاخص پوشش گیاهی تحت استرس و یا حتی پوشش‌های تنک میل کرده است. مطابق بررسی شاخص‌ها پیش‌بینی می‌گردد منطقه گرگان در مرز چنین تحولات اکولوژیکی قرار داشته و اکوسیستم تاریخی منطقه با شرایط اقلیمی و اختلال‌های انسانی به سمت اکوسیستم‌ها جدید یا قرارگیری در وضعیت تعادلی جدید در حال حرکت است.

determination of the threshold and sensitivity assessment of the urban ecosystems vegetation index in the face of climate shocks the case study of gorgan city

today, climate change and its obvious negative effects on ecosystems have caused concern. this research seeks to test whether vegetation changes are sensitive to climate shocks and also how the ecosystem recovery process is through this index. in this regard, by using the gee platform, java coding, gis and statistical analysis, vegetation and palmer indices were calculated and based on time series climate data, vegetation and climate changes were presented. the results of palmer's drought index show that during the statistical period (1985-2020) the study area is facing drought or is moving towards drought. also, the results indicate the longest period of drought in the region from 2013 to 2020. totaly from 420 evaluated months, the ndvi index is below the change threshold in 70 months. among these, 31 months of the study period is below the acceptable threshold in green and non-reservoir seasons, which is ecologically worrying. the distribution of the vegetation index based on hexagons in 1985 and 2005 had a normal and almost normal distribution; but in 2020, the graph deviated from the normal state and skewed towards the vegetation cover index under stress or even thin covers. according to the analysis of the indicators, it is predicted that the gorgan region is on the border of such ecological developments and the historical ecosystem of the region is moving towards new ecosystems or being in a new equilibrium state with climatic conditions and human disturbances.