جستاری در تحقق تاب‌آوری محلات شهری مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی ایزو برای شهرها و جوامع پایدار مطالعه موردی: محله مقدم، منطقه 17 تهران

شهرها به‌طور فزاینده‌ای با شوک‌هایی ازجمله حوادث شدید طبیعی یا انسانی روبرو هستند که منجر به رخ دادن بحران می‌شود. برای رفع بحران و مشکلات ناشی از آن راهبرد تاب‌آوری مطرح‌شده است. برای ارزیابی میزان تاب‌آوری تاکنون شاخص‌هایی ارائه‌شده که بعضاً قابلیت سازگاری، قیاس در همه شهرها و تداوم کارایی در گذر زمان را نداشته‌اند، لذا سازمان ایزو استانداردهای بین‌المللی شهرها و جوامع پایدار (ایزو 37120، 37122) و شهرهای تاب‌آور (ایزو 37123) را به‌صورت یکپارچه باهدف ردیابی و نظارت بر پیشرفت شهرهای تاب‌آور و همسو با چارچوب سندای برای کاهش خطر بحران و اهداف توسعه پایدار تدوین نموده است. پژوهش حاضر توسعه‌ای کاربردی بوده و طی آن تاب‌آوری محله مقدم، منطقه 17 تهران ازلحاظ انطباق با استانداردهای بین‌المللی ایزو برای شهرها و جوامع تاب‌آور (ابعاد حکمروایی، برنامه‌ریزی شهری و تامین مسکن) ردیابی شده است. شاخص‌های تاب‌آوری در قالب پرسشنامه‌های نیمه ساختاریافته و مصاحبه تنظیم و داده‌های از طریق جامعه آماری پژوهش (مجموعه مدیریت شهری، متخصصان و کارشناسان خبره و آگاه حوزه مدیریت بحران) گردآوری و نقشه‌های تحلیلی بر اساس ابعاد تاب‌آوری تهیه‌شده است. نتایج پژوهش نشان‌دهنده تاب‌آوری متوسط محله در بعد حکمروایی و تاب‌آوری ضعیف در ابعاد برنامه‌ریزی شهری و تامین مسکن (سازه‌های آسیب‌پذیر در مواجهه با مخاطرات با ریسک بالا، ساختمان‌های مسکونی نامنطبق با آیین‌نامه‌ها و استانداردهای ساختمانی، زمین‌های دارای پوشش کف نامتخلخل و نفوذناپذیر و کمبود ارائه خدمات ضروری دارای طرح مصوب تداوم کسب‌وکار) بوده و در اولویت اقدام برای بهبود تاب‌آوری می‌باشد.

research on the resilience feasibility in urban neighborhoods based on iso international standards for sustainable cities and communities a case study the moqadam neighborhood tehran

cities increasingly face shocks, including severe natural or manufactured disasters, which can lead to casualties, injury, and material, economic or environmental damage. in the theoretical literature of urban planning, strategies such as resilience have been proposed to solve the crisis and the resulting problems so that a resilient city can prepare, recover and adapt to shocks and tensions. to evaluate the degree of resilience and improve its quality, so far, indicators have been presented that sometimes cannot adapt, analogize in all cities and maintain efficiency over time. for this reason, iso international standards for sustainable cities and communities (iso 37120) and (iso 37122) and then in completing them, integrated the standards of resilient cities (iso 37123) that aim to track and monitor the progress of cities towards resilience and organizing in line with the sustainable development goals and the sendai framework to reduce the risk of crisis. this is an applied development research during which iso’s international standards for resilient cities and communities have been implemented to survey moghadam neighborhood of tehran municpality district 17 in terms of conformity with said standards and also provide executive approaches to promote the resilience of the neighborhood. for this purpose, in addition to preparing analytical maps of the space organization based on the dimensions of resilience in the gis environment, the desired resilience indicators have been prepared in the form of semi-structured questionnaires and interviews and the required data have been collected. the statistical population of the study includes urban management, specialists, and experts in the field of crisis management. thus, the resilience status of the study area based on standard indicators (iso 37123) in governance and urban planning dimensions has been tracked, and using quantitative and qualitative research findings, appropriate solutions to improve resilience in the moqadam neighborhood have been proposed.