سنجش جدایی گزینی فضایی – اجتماعی گروه های تحصیلی و شغلی در شهر اربیل

جدایی‌گزینی شهری، در اکثر شهرهای جهان موضوع درخور توجهی است؛ چراکه جدایی‌گزینی شهری، موجب تمرکز شدید بر فقر و پیدایش طبقات پایین می‌شود که می‌تواند عامل پیدایش، گسترش و یا تشدید مسائل و مشکلات متعددی در شهر شود. درک راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮ و اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺟﺪاﯾﯽﮔﺰﯾﻨﯽ از ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﻘﻖﭘﺬﯾﺮی ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺟﺮای ﻃﺮحﻫﺎ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮی ﻣﯽﮔﺮدد. روش تحقیق کمی بوده و رویکرد آن توصیفی – تحلیلی می‌باشد. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش از مرکز آمار ایران تهیه شده و مربوط به سرشماری سال 1390 شهر اردبیل می‌باشد. داده‌های مورد نیاز در قالب نقشه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نرم‌افزار geoda و تحلیل جدایی‌گزینی فضایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به‌همین منظور ابتدا به سنجش میزان جدایی‌گزینی تک گروهی بین طبقه‌های بالا، متوسط و پایین شهر پرداخته شد. نتایج نشان داد که میان قشرهای موجود در شهر جدایی‌گزینی متوسط وجود دارد. همچنین با بررسی روش‌های آمار فضایی مانند شاخص خودهمبستگی موران، میانگین نزدیکترین واحد همسایگی، آماره عمومی g و آزمون k-ripley بر پایه داده‌های آماری 1390 بر مبنای 1415 بلوک آماری شهر اردبیل نتایج گویا بود که شهر اردبیل از یک ساختار متمرکز و خوشه‌ای برخوردار است. ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮ اردبیل دارای اﻟﮕﻮﯾﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ که پهنه‌هایی که از بالاترین میزان محرومیت شهری برخوردارند در بخش‌های شمال غربی و جنوب شرقی قرار گرفتهاند و عمدتا شامل پهنه‌های اسکان غیررسمی، پهنه‌هایی با بافت نابسامان میانی و بافت‌هایی با پیشینه روستایی هستند.

measuring the social-spatial segregation of educational and occupational groups in ardabil city

urban segregation is a significant issue in most cities around the world; because urban segregation causes a strong focus on poverty and the emergence of the lower classes, which in itself can cause the emergence, expansion or aggravation of many issues and problems in the city. according to the present study, these are the social space of educational and occupational groups in ardabil. the research method is quantitative and its approach is descriptive-analytical. the data used in this study were prepared from the statistics center of iran and are related to the 2011 census of ardabil. the required data were analyzed in the form of a map using gis, geoda software and spatial separation analysis. for this purpose, the extent of single-group separation between the upper, middle and lower classes of the city was first measured. the results showed that there is a moderate separation between the strata in the city. also, by examining spatial statistics methods such as moran autocorrelation index, mean of nearest neighborhood unit, general g statistic and k-ripley test based on 2011 statistical data based on 1415 statistical blocks of ardabil city, the results showed that ardabil city is a centralized structure. and has a cluster. in a general overview of the results obtained based on the indices used, the spatial structure of the city is located in the north west and south - east and mainly consists of informal settlement zones, with the middle - out tissue and the backgrounds with rural backgrounds.