جایگاه مفهوم منفعت عمومی در فرایند شکل گیری مگامال: یک نظریه زمینه ای در خصوص تجربه ساکنین بافت های پیرامونی

نوشتار حاضر در پی کاوش، تبیین و نظریه‌پردازی در خصوص پیامدهای شکل‌گیری مجتمع‌های تجاری چندمنظوره یا مگامال‌ها بر ساکنین محله‌های مسکونی و بررسی اثرات این پدیده بر منفعت عمومی شهروندان است. بدین منظور از نظریه زمینه‌ای برساخت‌گرای چارماز استفاده شده است. داده‌های مقاله از 15 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با ساکنان محله اکباتان، به عنوان نمونه موردی، گردآوری شده است. برآیند مقاله، نظریه‌ای در خصوص دریافت و درک شهروندان از فرایند احداث مگامال در محله آن‌هاست که در 6 مرحله به ارائه و بازنمایی نحوه مواجهه ساکنین با احداث مگامال و تغییرات ناشی از آن در محله می‌پردازد که عبارتند از: 1. استقبال؛ 2. سلب اعتماد؛ 3. نارضایتی؛ 4. بی‌صدا بودن؛ 5. دریغ و حسرت؛ 6. پذیرش مشروط. در خلال هر مرحله اثرات اقدامات و مداخلات برنامه‌ریزی شهری و نهادهای عمومی بر منافع و ادراک شهروندان از نحوه استیفای آن کاوش شده است. نتایج حاصل از این مقاله نشان می‌دهد که درک و دریافت شهروندان از میزان استیفاء یا عدم استیفای منفعت عمومی امری ثابت و از پیش تعیین شده نیست و در هر مرحله از فرایند توسعه، و مبتنی بر اقدامات و رویکردهای ذی‌نفعان گوناگون، و تجارب شهروندان متفاوت است. همچنین بر مبنای یافته‌های مقاله، موضوع منفعت عمومی در برنامه‌ریزی شهری، مفهومی بین‌الاذهانی و برساخته ذهن افراد جامعه است، از این رو مناسب-ترین رویکرد دستیابی بدان، رویکرد گفتگویی است. در ادامه و بر اساس یافته‌های مقاله، ماهیت و ویژگی‌های منفعت عمومی در برنامه‌ریزی شهری مورد بحث و بررسی قرار گرفته و پیشنهاداتی برای استفاده در طرح‌های توسعه‌ شهری ارائه شده است.

the role of public interest in megamall formation: a constructivist grounded theory of the neighboring residents’ experiences

this article seeks to explore, explain and theorize about the consequences of the formation of multi-purpose commercial complexes or megamallson the residents of residential neighborhoods and examine the effects of this phenomenon on the public benefit of citizens. for this purpose, charmaz's constructivist background theory has been used. the data of the article is collected from 15 semi-structured interviews with the residents of ekbatan neighborhood, as a case study. the result of the article is a theory about citizens' perception and understanding of theprocess of building a mega-mall in their neighborhood, which presents and represents how residents face the construction of a mega-mall and the resulting changes in the neighborhood in 6 stages, which are: 1.reception; 2. deprivation of trust; 3. dissatisfaction; 4. being silent; 5. hesitation and regret; 6. conditional acceptance. during each stage, the effects of the measures and interventions of urban planning and public institutions on the interests and perception of citizens on how to achieve it have been explored. the results of this article show that citizens' perception of the degree of fulfillment or non-fulfillment of the publicinterest is not a fixed and predetermined matter and it is different at every stage of the development process, based on the actions and approaches of various stakeholders, and the experiences of citizens. . also, based on the findings of the article, the issue of public interest in urban planning is an intersubjective concept created by the minds of people in society, therefore, the most appropriate approach to achieve it is the dialogicalapproach. in the following, based on the findings of the article, the nature and characteristics of public interest in urban planning are discussed and suggestions for use in urban development plans are presented.