بررسی نقش پیاده‌راه‌های شهری در ارتقای شاخص‌های سرزندگی شهری و تعاملات اجتماعی (مطالعۀ موردی: پیاده‌راه مرکز رشت)

فضاهای عمومی شهر یکی از کلیدی‌ترین نقش‌ها را برای خلق محیط‌هایی سرزنده و پویا دارند. در این میان، پیاده‌راه‌های شهری از مهم‌ترین عرصه‌های عمومی یک شهر شناخته می‌شوند و تاثیر بسزایی در بهبود شاخص‌های سرزندگی شهری، کیفیت زندگی، مراودات و فعالیت‌های اجتماعی میان شهروندان در یک فضا و حتی در کل شهر دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر کیفیت پیاده‌راه‌ها بر سطح سرزندگی و تعاملات اجتماعی میان شهروندان صورت پذیرفته است. پژوهش توصیفیکمی است و برای جمع‌آوری اطلاعات، 422 پرسشنامه در میان ساکنان شهر رشت توزیع و تکمیل شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها از آزمون‌های دوجمله‌ای، همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و تحلیل‌عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد پایین‌ترین سطح رضایت شهروندان رشت از شاخص کیفیت پیاده‌راه (تنوع پایین دسترسی و کمبود خدمات شهری به پیاده‌راه) نسبت به دو شاخص دیگر یعنی سرزندگی و تعاملات اجتماعی است. همچنین نتایج بیانگر همبستگی و تاثیرگذاری کیفیت پیاده‌راه بر سرزندگی شهری است. از سوی دیگر شاخص تعاملات اجتماعی بیشترین تاثیرپذیری را از شاخص سرزندگی شهری دارد که این امر خود گواه درهم تنیدگی و پیوستگی این سه شاخص و تاثیر متقابل آن‌ها بر یکدیگر است. درنهایت به‌دلیل همین ارتباط و همبستگی شاخص‌های پژوهش، مدیریت شهری رشت می‌تواند با اولویت‌دادن به بهبود کیفیت کالبدی پیاده‌راه، تشویق شهروندان به استفاده از دوچرخه، افزایش دسترسی به این پیاده‌راه و برگزاری جشن‌ها و مراسم‌های مختلف سبب ارتقای شاخص‌های سرزندگی شهری و تعاملات اجتماعی در این پیاده‌راه شود.

Evaluation of the Role of Urban Pedestrian Streets in Improving the Urban Vitality and Social Interactions (Case Study: Pedestrian Street of Rasht)

In recent decades, due to the rapid growth of the population and irregular expansion of the cities and the dominance of the vehicle in the streets, the pedestrian role in the urban spaces has been neglected. This issue led to the formation of tedious spaces and away from social interactions. Therefore, to create the vital and humancentered spaces and provide a ground to establish social interactions, the urban managers and planners sought to design and construct the streets with the maximum social role. Nowadays, these streets are called pedestrian streets and are among the principal public and vital spaces of the city. The access to these streets in the form of walking provides social interactions and relationships for the individuals and plays a significant role in creating urban vitality. The current study aims to investigate the effect of the quality of the pedestrian streets in the vitality and social interactions among the citizens as well as explaining the relationships among these factors by studying the physical quality, vitality, and social interactions in the pedestrian street of the Rasht city center.