تحلیل الگوی فضایی و افتراق مکانی اضافه‌وزن در محله‌های شهر زنجان براساس الگوهای سفر

امروزه مطالعات گسترده‌ای با محوریت جغرافیای پزشکی و ارتباط بیماری‌ها با ویژگی‌های مکانی و فضایی بروز آن‌ها انجام می‌گیرد. در این میان، شیوع اضافه‌وزن به‌عنوان بیماری غیرواگیر که منبعث از سبک زندگی است، طی سه دهۀ گذشته به طرز چشمگیری در سراسر جهان افزایش یافته و سبب توجه ویژه بدان به‌منظور ارتقای سلامت شهروندان شده است. کم‌تحرکی به‌عنوان مسئله‌ای جهانی یکی از معضلات شهر سالم است که در این پژوهش با هدف شناسایی ارتباط بین بروز اضافه‌وزن و الگوهای سفر در شهر زنجان بررسی شده است. از نظر روش تحقیق با توجه به محتوی و مولفه‌های موردبررسی در زمرۀ تحقیقات توصیفی تحلیلی و از نظر هدف مطالعۀ تحقیق کاربردی توسعه‌ای محسوب می‌شود. اطلاعات و داده‌های اولیۀ پژوهش به دو شکل اسنادی و میدانی جمع‌آوری ‌شده است. برای پیش‌بینی و بهنگام‌کردن داده‌های نواحی ترافیکی شهر از شبکۀ عصبی پرسپترون چندلایه استفاده شد. اطلاعات مکانی نه شاخص ترافیکی در رابطه با بردارهای سفر به‌تفکیک نواحی ترافیکی از طریق نرم‌افزار تهیه و پس از فازی‌سازی لایه‌های اطلاعاتی و تعیین درجۀ عضویت هریک از مولفه‌ها، درنهایت با استفاده از تلفیق نقشه‌های فازی‌سازی‌شده به کمک عملگرهای فازی، نقشۀ نهایی و تلفیقی به‌دست آمد. نقشۀ نهایی مناطق مستعد اضافه‌وزن در شهر زنجان را از منظر الگوهای سفر نشان می‌دهد. نتایج این نوشتار نشانگر آن است که کمتر از 3 درصد از مساحت شهر پهنه‌های نامستعد برای بروز اضافه‌وزن است. این مناطق منطبق بر محله‌هایی مانند اسلام‌آباد، سرجنگلداری و بخش‌های محدودی از کوی فرهنگ است. پس از این محله‌های انصاریه، اعتمادیه، یوخاری قبرستان و وحیدیه از منظر بردارهای سفر شرایط مساعدتری برای انجام فعالیت‌های بدنی و کاهش بروز اضافه‌وزن دارند. در مقابل، بیش از 90/69 درصد از مساحت شهر پهنه‌های بسیار مساعد برای بروز بیماری اضافه‌وزن در سطح شهر زنجان است.

Analysis of spatial pattern of overweight in zanjan’s neighborhoods based on travel patterns

extensive studies are conducted focusing on medical geography and the relationship between diseases and their spatial and spatial characteristics. The prevalence of obesity as a noncommunicable disease that stems from lifestyle; Sedentary lifestyle as a global issue is one of the problems of a healthy city; In this study, with the aim of identifying the relationship between obesity and travel patterns in Zanjan has been investigated. In terms of research method, according to the content and components studied in the category of descriptiveanalytical research, and in terms of the purpose of the study, applied research is considered a development. The initial information and data of the research have been collected in the form of documents and field. Multilayer perceptron neural network was used to predict and update the data of traffic areas of the city. Spatial information of 9 traffic indicators in relation to travel vectors by traffic areas are prepared through ArcGis software and after fuzzy information layers and determining the degree of membership of each component, finally using a combination of fuzzy maps with the help of fuzzy operators, map Final and integrated. The final map shows the areas prone to obesity in Zanjan in terms of travel patterns. The results of this paper show that less than 3% of the city area are areas prone to obesity. In contrast, more than 69.90% of the city area is a very favorable area for obesity in Zanjan.