چارچوبی مشارکتی به مفهوم زیبایی‌شناسی چشم‌انداز در خدمات فرهنگی اکوسیستم (مطالعۀ موردی: منطقه 22 تهران)

خدمات اکوسیستم می‌تواند از نظر مشارکت و یکپارچه‌سازی نقش شهروندان مفید باشد. بسیاری از موضوعاتی که به‌کمک مفهوم خدمات اکوسیستم به آن پرداخته می‌شود، در برنامه‌ریزی‌های شهری و منطقه‌ای مدنظر قرار می‌گیرد و با کمک توسعۀ سناریوی تعاملی با ذی‌نفعان قابل‌پشتیبانی است. یکی از این خدمات، خدمات فرهنگی اکوسیستم است. هدف این پژوهش طراحی چارچوبی مشارکتی از ذی‌نفعان با بهره‌گیری از شبکه‌های بیزی برای مفهوم‌سازی زیبایی‌شناسی چشم‌انداز در خدمات فرهنگی اکوسیستم است که در آن ذی‌نفعان نه رشتۀ مختلف دخیل هستند. درحقیقت، پژوهش حاضر، کاربردی (توصیفی و علی) است که بعد از جمع‌آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه‌ای، از تکنیک اندیشۀ باران یا طوفان مغزی بهره برده است. همچنین از میانگین و واریانس برای تبدیل نتایج ذی‌نفعان به احتمالات در شبکۀ بیزی استفاده شده است؛ چراکه اصطلاحات انتزاعی را می‌توان به‌کمک شبکۀ بیزی چندگرهی ارزش‌گذاری و در یک روش طوفان مغزی منسجم طبقه‌بندی کرد. تجزیه و تحلیل نهایی حساسیت‌ها با احتمالات خروجی نشان می‌دهد که توپوگرافی شامل برجستگی و شیب زمین، آب و پوشش گیاهی متراکم در مناطقی مانند پارک جنگلی چیتگر، محدودۀ دریاچۀ مصنوعی آزادی و پارک خرگوش‌دره دارای بالاترین ارزش زیبایی‌شناسی است. همچنین عناصر طبیعی مانند دریاچه، درختان جنگلی و زمین‌های کشاورزی از نظر تصویرسازی کیفیت‌های بیشتری را نشان می‌دهند. درمجموع پژوهش حاضر به شاخص‌های فردی تاکید ندارد، بلکه نوعی روش‌شناسی سازگار با مباحث زیبایی‌شناسی است که می‌توان از آن در مشارکت شهروندان محلی در کنار ذی‌نفعان و برنامه‌ریزی‌های آتی سنجش زیبایی‌شناسی چشم‌انداز استفاده کرد.

A participatory framework in the concept of landscape aesthetic in Cultural Ecosystem Services. Case Study: District 22 of Tehran

Ecosystem services can be useful in terms of participatory and integration of citizens. Many of the issues addressed by the concept of ecosystem services have been addressed in urban and regional planning and can be supported through the development of an interactive scenario with stakeholders. The purpose of this study is to design a participatory framework of stakeholders using Bayesian networks to conceptualize landscape aesthetic in ecosystem cultural services in which stakeholders from nine different disciplines are involved. In fact, the present study is an applied (descriptive and causal) research that, after collecting field and library information, has used brainstorming technique. The mean and variance are used to convert stakeholder outcomes into probabilities in the Bayesian network. Because abstract terms can be classified through a multivariate Bayesian network and cohesive brainstorming. Final sensitivity analysis through output probabilities showed that topography includes elevation and slope of the land, water, and dense vegetation in areas such as Chitgar Forest Park, Artificial Lake of Azadi and Khargoush Dareh Park have highest aesthetic value. Also, natural elements such as lakes, forest trees, and agricultural lands show higher quality in terms of visualization. Overall, the present study does not focus on individual indicators; rather, it is a methodology consistent with aesthetic considerations that can be used in local citizens’ participation alongside stakeholders and future planning of landscape aesthetic.