ارزیابی طرح توسعۀ فضای شهری پیش از اجرا به‌منظور پیشگیری و حل مشکلات احتمالی (مطالعۀ موردی: حرم امام‌زاده زینب (س) اصفهان)

امروزه تهیۀ طرح‌های بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری در شهرهای کشور به‌شکلی عمده‌ مدنظر قرار گرفته است. همچنین شکست و خطر بالای پروژه‌های بزرگ در برخی از این بافت‌ها، به‌دلیل حساسیت‌های مردمی، اهمیت ارزیابی طرح‌ها پیش از اجرای آن‌ها را افزایش داده است. یکی از این پروژه‌ها طرح توسعۀ حرم حضرت زینب (س) در منطقۀ 14 شهر اصفهان است. بر این ‌اساس هدف از مقالۀ حاضر، ارزیابی طرح توسعۀ حرم مطهر حضرت زینب به‌عنوان پروژه‌ای بزرگ با استفاده از تکنیک «تجزیه و تحلیل حالات شکست و تاثیرات ناشی از آن» است. در این راستا از الگوی روش‌شناسی مختلط (ترکیب روش پژوهش موردپژوهی از الگوی روش‌شناسی پژوهش کیفی و روش پژوهش غیرتجربی از الگوی روش‌شناسی پژوهش کمی) استفاده شده است. ضمن اینکه برای گردآوری داده‌ها از روش مطالعۀ اسنادی، تحلیل محتوا و میدانی (از نوع پرسشنامه) بهره گرفته شده است. در ادامه نیز داده‌های به‌دست‌آمده به ‌کمک تکنیک «تجزیه و تحلیل حالات شکست و تاثیرات ناشی از آن» و با استفاده از گروه دلفی تحلیل و مشکلات مربوط مشخص شده و بر اساس شاخص برآورد اولویت مشکلات، اولویت‌بندی شده‌اند. نتایج حاکی از آن است که فضای شهری حرم مطهر حضرت زینب (س) در مولفۀ کالبدی و امنیت به‌ ترتیب کمترین و بیشترین فاصله را تا فضای شهری ایده‌آل دارد. همچنین در مولفۀ امنیت، به‌ترتیب در زمینۀ فضاسازی، نورپردازی و نظارت اجتماعی بیشترین مشکلات احتمالی را دارد که می‌تواند مانع ایجاد فضایی حضورپذیر، پویا و قابل‌استفاده برای همۀ افراد و گروه‌های سنی باشد؛ به این منظور برای کمینه‌سازی این مشکلات پیش از اجرای طرح، راهکارهایی ارائه شده است.

Assessment of Urban Development Plan of Imamzadeh-Zeinab Shrine in Isfahan Before Implementation in Order to Prevent and Solve Possible Problems

The experience of failure and high risk of megaprojects especially in decayed areas increased the importance of risk assessment prior to its implementation. One of the projects is the development of ImamzadehZeinab shrine in Isfahan. It covers an area of about 19 hectares with the aim of recreating, creating an urban square and compensating for the shortage of percapita . The purpose of this paper is to risk assess of urban development plan of ImamzadehZeinab shrine in isfahan using failure modes, effects and criticality analysis (FMEA) technique. In this regard, a mixed methodology paradigm has been used (the combination between case study research method and the nonexperimental research method). At the same time, data collection was done through documentary, content analysis and field study method. In addition, the obtained data were analyzed through the failure modes, effects and criticality analysis (FMEA) technique and with the help of Delphi Group. Finally, the relevant problems were identified and prioritized based on the priority estimation index. The results show that the urban space of the ImamzadehZeinab shrine in the physical and security component has the minimum and maximum distance to the ideal urban space, respectively. Also, within the security component, it has the most possible problems in the field of space, lighting and social surveillance, respectively, which can be an obstacle to creating a presentable, dynamic and usable space for all individuals and age groups. For this aim, solutions have been proposed to minimize these problems before the implementation of the plan.