آینده‌پژوهی در بافت تاریخی با رویکرد توسعۀ پایدار (مطالعۀ موردی: برزن شش بادگیری یزد)

از برجسته‌ترین ویژگی‌های هسته‌ تاریخی شهرها، حضور عناصر و بافت‌های کالبدی و فضاهای شهری غنی و باارزش است. با توجه به ثبت جهانی بافت تاریخی شهر یزد در یونسکو و مطرح‌شدن آن در بحث گردشگری، ضرورت حفظ و صیانت از این بافت و تضمین توسعه‌ پایدار آن بیشتر احساس می‌شود. رویکرد آینده‌پژوهی با شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای آینده‌ بافت‌های شهری، این امکان را فراهم می‌کند تا بتوان از فرصت‌های آینده به بهترین شکل استفاده و از پیامدهای منفی تا حد امکان جلوگیری کرد؛ از این‌رو هدف پژوهش حاضر شناخت متغیرهای کلیدی موثر برای رفع مشکلات بافت تاریخی شهر یزد بر مبنای توسعه‌ پایدار و بررسی روابط متغیرها و نحوه‌ اثرگذاری آن‌ها بر یکدیگر است. پژوهش حاضر کاربردی و توصیفیتحلیلی است. ماهیت داده‌ها کیفی و روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای، اسنادی و پیمایشی بوده است. برای این منظور، از دیدگاه‌های 15 کارشناس خبره‌ بافت تاریخی شهر یزد، در شناسایی عوامل کلیدی استفاده ‌شده است. عوامل کلیدی شامل فرسودگی کالبدی، مهاجرت، حس تعلق، امنیت اجتماعی، مشارکت و... بوده است. در مرحله‌ بعد، نیروهای پیشران موثر در توسعه‌ برزن شش بادگیری مشخص و این عوامل براساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت‌بندی شدند. سناریوها نیز با توجه به آن شکل گرفته‌اند. ارائه‌ انواع سناریوها از محتمل‌ترین تا مطلوب‌ترین، راهبردهایی دارند که تکرارپذیری آن‌ها مبنای کار است. براین‌اساس، رفع فرسودگی و کاهش جمعیت‌گریزی با بیشترین تکرار در سناریوها، رتبه‌ اول و راهبرد ارتقای امنیت رتبه‌ دوم را دارد. راهبردهایی مانند ارتقای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، بهبود وضعیت گردشگری، اعمال مدیریت یکپارچه و بهبود طرح‌های توسعه‌ شهری در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. بر این مبنا، راهکارهایی مانند اعطای وام‌های نوسازی از جانب دولت، بهسازی و نوسازی واحدهای مسکونی، بهسازی و طراحی محورهای پیاده‌رو، افزایش آگاهی مردم از هویت غنی برزن در سطح ملی و فراملی، ایجاد تسهیلات و بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های گردشگری پیشنهاد می‌شود.

Forecasting in the historical Texture with a sustainable development approach(Case study: Shesh Badgir district in Yazd)

One of the most prominent features of the historical core of cities is the presence of precious physical elements and textures.With the global registration of Yazd’s historical context in UNESCO and its emergence in tourism, the preservation of this texture and its sustainable development are more felt. The Forecasting approach allows for the best possible use of future opportunities and to avoid negative consequences as far as possible by identifying the future opportunities and threats of urban contexts. The purpose of the present study is to identify the key variables are effective in resolving the existing problems in the historical context of Yazd and to investigate the relationships between the variables and how they affect each other.The method of this study is descriptiveanalytical.The nature of the data is qualitative and the method of data collection is library, documentary and survey.In this regard, the opinions of 15 experts in the historical context of Yazd city have been used to identify key factors. In the next step, the forces driving the development of the Sheshbadgir district are identified and these factors are prioritized based on the degree of uncertainty and then the scenarios are formed. Accordingly,the most important priorities are to improve the state of exhaustion,reduce crowding and improve the safety of the Sheshbadgir district.The solutions are suggested such as government loans for refurbishment, refurbishment and renovation of residential units, refurbishment and design of sidewalks,raising public awareness of the historical context,providing more facilities and a favorable environment for investment by tourism companies.