ارزیابی عملکرد مولفه‌های آسایش بصری و رابطه آن با حس مکان (مطالعه موردی: شهر یزد)

امروزه موضوع حس مکان و احساس تعلق به آن، از محورهای مهم در ارز‌ش‌بخشی به بافت‌های شهری و معماری بناها، به‌ویژه ابنیه تاریخی است. عامل موثر دیگر آسایش بصری است که در مکان و فضا وجود دارد و یکی از مولفه‌های مهم برای سکونت و زندگی در شهرها، به‌ویژه در شهرهای ایرانی از جمله شهر یزد به‌شمار می‌آید. طی سال‌های اخیر، آلودگی بصری یکی از دلایل اصلی کاهش ارتباط انسان با محیط شهری و افت راندمان کاری در میان شهروندان بوده است؛ از این‌رو هدف پژوهش کاربردی و توصیفیپیمایشی حاضر، ارزیابی عملکرد مولفه‌های آسایش بصری و رابطه آن‌ها با حس مکان در شهر یزد است. جمع‌آوری اطلاعات به‌کمک 400 پرسشنامه (براساس فرمول کوکران) به‌صورت تصادفی در میان ساکنان منطقه 2 شهر یزد صورت گرفت. به‌منظور ارزیابی و رتبه‌بندی مولفه‌ها از تکنیک رتبه‌بندی mappac و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss استفاده‌ شد. براساس نتایج، تکنیک mappac و وزن‌دهی مولفه‌های مربوط که به روش سلسله‌مراتبی فولر انجام‌ شد، مولفه کیفیت معماری بناها با وزن 0.381 مهم‌ترین عامل اثرگذار بر آسایش بصری مردم و مولفه امنیت اجتماعی با وزن 0.291 مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر حس مکان شهروندان شهر یزد است. همچنین مولفه پوشش گیاهی با وزن 0.069 کمترین عامل اثرگذاری بر آسایش بصری مردم و مولفه ایمنی عناصر کالبدی با وزن 0.033 کمترین عامل اثرگذاری بر حس مکان شهروندان شهر یزد محسوب می‌َشوند. همچنین نتایج پژوهش بیانگر رابطه معنا‌دار میان مولفه‌های آسایش بصری و مولفه‌های حس مکان در شهر یزد (در سطح 95 درصد) است.