ارزیابی عوامل موثر در تعیین ظرفیت تراکم ساختمانی محدوده‌های تاریخی (مطالعۀ موردی: شهر ارومیه)

در طرح‌های توسعه شهری نگرش موزه‌ای برخی برنامه‌ریزان و طراحان به محدوده‌های تاریخی سبب شده است تا با حکم محدودیت ارتفاع و حفظ کالبد فرسوده موجود، امکان افزایش تراکم ساختمانی و به‌دنبال آن صرفه اقتصادی نوسازی برای مالکان و ساکنان از بین برود و احیای محدوده‌های تاریخی به تاخیر بیفتد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر تبیین ظرفیت بارگذاری تراکم ساختمانی در محدوده‌های تاریخی با توجه به شاخص‌های موثر در تعیین تراکم است. پژوهش حاضر کاربردی و توصیفیتحلیلی است. پس از مطالعه منابع مرتبط، 10 شاخص براساس موجودبودن اطلاعات برای شهر ارومیه انتخاب و اهمیت شاخص‌ها نیز با توجه به روش ahp محاسبه شد. برای استانداردسازی شاخص‌ها، روش بولین و توابع فازی کاربرد داشت؛ به‌طوری‌که رابطه هرکدام از شاخص‌ها را با هدف پژوهش مدنظر قرار می‌دهد. براساس نتایج ترکیب شاخص‌های وزن‌دار، 9 درصد محدوده تاریخی از نظر ظرفیت بارگذاری تراکم ساختمانی در پهنه ظرفیت تراکم خیلی کم، 8 درصد در پهنه ظرفیت تراکم کم، 18 درصد در پهنه تراکم متوسط، 60 درصد در پهنه تراکم ساختمانی زیاد و 5 درصد در پهنه تراکم ساختمانی خیلی زیاد قرار دارد؛ بنابراین با درنظرگرفتن شاخص‌های موثر در تعیین تراکم و ظرفیت‌های محدوده تاریخی شهر ارومیه می‌توان اذعان داشت که محدوده مذکور توان افزایش تراکم ساختمانی را براساس ظرفیت‌ها و حریم آثار تاریخی دارد. در انتها نیز پیشنهاد‌هایی برای پاسخگویی به پرسش پژوهش به‌صورت زیر بیان شده است: توجه هم‌زمان به شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، فرهنگی، جمعیتی و اقلیمی برای شناخت ظرفیت‌های محدوده‌های تاریخی برای بارگذاری تراکم ساختمانی؛ تاکید توامان بر رویکردهای حفاظت و توسعه برای احیای محدوده‌های تاریخی.