تحلیل عوامل موثر بر تشدید کالایی‌شدن فضای شهری از دیدگاه شهروندان (مطالعۀ موردی: کلان‌شهر تبریز)

کالایی‌شدن فضا بدین معناست که فضا مانند ابزار تولید برای کسب مداوم سود اقتصادی و فروش در بازار، تولید و بازتولید می‌شود. کلان‌شهر تبریز به‌دلیل افزایش سریع جمعیت در سال‌های اخیر، بورس‌بازی زمین و مسکن، خصوصی‌شدن فضاهای عمومی، گسترش خانه‌های خالی و تورم در بخش مستغلات، به‌شدت در معرض کالایی‌شدن فضا قرار گرفته است. این مسئله می‌تواند آثار اجتماعیفرهنگی (افزایش بزهکاری، خشونت‌ها و آمار جرم و جنایت)، اقتصادی (گسترش فاصله طبقاتی)، کالبدی (تولید و بازتولید حاشیه‌نشینی) و... را به‌دنبال داشته باشد؛ از این‌رو هدف پژوهش توصیفیتحلیلی حاضر تحلیل عوامل موثر بر کالایی‌شدن فضای شهری تبریز است. جامعه آماری این نوشتار همه ساکنان شهر تبریز در سال 1397 هستند. حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران 379 به‌دست آمد و داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته جمع‌آوری شد. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها به‌کمک آزمون‌های آماری مانند t تک‌نمونه‌ای و رگرسیون صورت گرفت. نتایج نشان می‌دهد از دیدگاه شهروندان، شاخص تورم (تورم در بخش زمین، مسکن و اجاره خانه‌ها) با میانگین 4.04 و ضریب هم‌بستگی 0.581 مهم‌ترین عامل کالایی‌شدن فضای شهری تبریز است. همچنین به‌منظور توقف یا کندکردن فرایند کالایی‌شدن فضای شهری تبریز می‌توان از ابزار مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر عایدی سرمایه استفاده کرد.