تحلیلی بر کنترل فضای عمومی در پارک‌های شهر تهران

یکی از روندهای تاثیرگذار بر تولید فضاهای عمومی معاصر، گرایش روزافزون به کنترل و نظارت بر این فضاهاست، اما تاکنون این روند کمتر مطالعه شده است. پژوهش توصیفیتحلیلی حاضر با هدف «ارزیابی کنترل فضای عمومی و روش‌های آن در پارک‌های شهر تهران» و «بررسی دیدگاه کاربران این پارک‌ها درمورد کنترل فضای عمومی» در دو بخش انجام شد. محدوده مورد مطالعه، شامل پارک‌های ملت، لاله، رازی و پارک شهر است. داده‌ها نیز براساس مشاهده میدانی و پرسشگری از 100 کاربر هر پارک گردآوری شد. با توجه به نتایج، کنترل فضای عمومی رابطه‌ای مستقیم با کیفیت فضای عمومی دارد. از میان پارک‌های مورد بررسی، پارک ملت و لاله کمترین درجه کنترل و پارک شهر و رازی بیشترین درجه کنترل را دارند. با اینکه پارک‌های شهر تهران به روش‌های سخت کنترل می‌شوند، کاربران آن‌ها عموماً خواهان کنترل فضا به روش‌های نرم هستند. همچنین زنان در مقایسه با مردان به استفاده از روش‌های کنترل نرم موافق‌ترند. در تشدید کنترل بر فضا نیز تنها کاربران پارک رازی، خواستار نظارت و کنترل بیشتر بر فضای پارک هستند که دلیل این امر امنیت پایین‌ محله‌ای است که پارک در آن قرار دارد. درنهایت، کاربران هر چهار پارک با درجه بالایی از توافق، خواستار جلوگیری از ورود گروه‌های حاشیه‌ای مانند تکدی‌گران، کودکان کار و افراد بی‌خانمان به فضای پارک‌ها هستند. نتایج این مطالعه، ضرورت توجه به خواسته‌ها و منافع افراد و گروه‌های گوناگون را به عنوان بخشی از ذی‌نفعان فضا در فرایند مدیریت فضاهای عمومی نمایان می‌سازد.