ارزیابی تاثیرات اجتماعی پیاده‌راه‌ها بر شهروندان در بافت‌های قدیمی (مطالعۀ موردی: پیاده‌راه خیام جنوبی شهر ارومیه)

در دهه‌های اخیر در بسیاری از شهرهای جهان، تلاش‌هایی برای بهبود شرایط زندگی در بافت مرکزی صورت گرفته است. یکی از رویکردهای کارآمد در این زمینه، پیاده‌راه‌سازی است که به‌عنوان پروژه‌ای توسعه‌ای، نیازمند بررسی و تحلیل از ابعاد مختلف است؛ بنابراین، ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پیاده‌راه‌ها، یاری‌کننده برنامه‌ریزان و مدیران شهری برای تهیه و اجرای منطقی و صحیح این پروژه‌هاست. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تاثیر‌پذیری اجتماعی شهروندان از پیاده‌راه خیام جنوبی شهر ارومیه در بافت قدیمی و مرکزی است. روش پژوهش، ارزیابی پس از اجراست که در چارچوب روش‌های تحلیلی قرار دارد. برای گردآوری داده‌ها از روش‌های اسنادی و پیمایشی استفاده ‌شد. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار g power با احتمال برگشت‌ناپذیری، با توجه به نامشخص‌بودن تعداد مراجعه‌کنندگان به پیاده‌راه و با درنظرگرفتن جمعیت حوزه فراگیر، 300 نفر برآورد شد. انتخاب نمونه­ها به­شیوه نمونه‌گیری تصادفی انجام گرفت و تحلیل داده‌ها با مدل معادلات ساختاری در نرم­افزار لیزرل انجام شد. براساس نتایج تحلیل تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم هریک از شاخص‌ها و متغیرها، شاخص‌های عدالت اجتماعی، سرمایه اجتماعی و ایمنی و امنیت در پیاده‌راه خیام جنوبی، با کمبودها و موانع زیادی مواجه‌ است، اما شاخص‌های تعاملات اجتماعی، هویت شهروندی و مشارکت شهروندان وضعیت نسبتاً مناسبی دارد. به‌ عبارت دیگر، تاثیرات اجتماعی پیاده‌راه خیام در زمینه مشارکت و ارتقای تعاملات اجتماعی بر شهروندان مثبت است.