بررسی و تحلیل متغیرهای حق به سلامت شهری (مطالعۀ موردی: شهر بجنورد)

حق به سلامت یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین حقوق شهروندان در شهر است که بسیاری از گزارش‌ها، منشورها، قوانین، رویکردها و نظریه‌های جهانی بر آن تاکید دارند. در حق به سلامت شهری تاکید می‌شود هرکس با هر ویژگی، نگرش و پایگاه اقتصادیاجتماعی و در هر مکانی از شهر که زندگی می‌کند، حق به سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و همچنین حق به عوامل تعیین‌کننده‌ سلامت شهری اعم از امنیت و ایمنی، تغذیه مناسب، درآمد مناسب، شغل مناسب، مسکن مناسب، آب آشامیدنی سالم، پارک و فضای سبز، هوای پاک، پیاده‌روهای قابل پیاده‌روی، حمل‌ونقل عمومی، سازمان‌های پاسخگو، قوانین سلامت‌محور، فرهنگ سالم و... دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، در پژوهش حاضر متغیرهای حق به سلامت شهری، شناسایی و تجزیه و تحلیل شدند. پژوهش حاضر نیمه بنیادیکاربردی و توصیفیتحلیلی است که گردآوری و تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها و اطلاعات آن به‌صورت کیفیکمی صورت گرفت. گردآوری داده‌ها و اطلاعات به‌کمک روش‌های کتابخانه‌ای و پیمایشی (مصاحبه) و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار میک‌مک فازی انجام شد. براساس نتایج، 57 متغیر حق به سلامت شهری شناسایی شدند. این متغیرها در مرحله انتخاب نهایی که به روش مصاحبه دلفی انجام شد به 31 متغیر کاهش یافتند. براساس نتایج تجزیه ‌و تحلیل اثرات که با نرم‌افزار میک‌مک فازی انجام شد، متغیرهای درآمد مناسب، آموزش و اطلاعات، عدالت اجتماعی، سلامت اجتماعی، قوانین و سیاست‌ها، فرهنگ سالم، محیط فیزیکی سالم، سلامت روان، همکاری بین‌بخشی و شرایط کاری مناسب به‌ترتیب تاثیرگذارترین متغیرها به‌شمار می‌آیند. همچنین متغیرهای سلامت اجتماعی، مشارکت در سلامت، عدالت اجتماعی، سلامت روان، سرمایه اجتماعی، امنیت و ایمنی، سلامت جسم، فرهنگ سالم و محیط فیزیکی سالم، به‌ترتیب تاثیرپذیرترین متغیرهای حق به سلامت شهری محسوب می‌شوند. براساس نتایج پژوهش، توجه اساسی به متغیرهای تاثیرگذار نقش بسزایی در تحقق و پایداری حق به سلامت شهری دارد.

An Analysis of Variables of the Right to Urban Health (Case Study: Bojnourd, Iran)

It can be stated that the right to health is one of the most basic and most important rights of citizens in the city, as it has been emphasized by numerous reports, charters, laws, approaches and world theories. The right to urban health stipulates that everyone with any attribute, attitude, socioeconomic status or location of residence is entitled to full physical, mental and social health as well as the determinants of health including proper income, proper housing, safe drinking water, parks and green spaces, clean air, walkable sidewalks, etc. Because of the importance of the right to urban health and the necessity of collecting and introducing its variables for measurement and presentation, the present study aims to identify and evaluate the right to urban health and its variables. The present study uses a descriptiveanalytical research Method. According to the results of the study, a total of 57 variables were identified for urban health. These variables were reduced to 31 at the final stage of selection conducted with interviews using the Delphi method. The results of the analysis of the effects with the FLMICMAC software showed that the variables of proper income, education and information, social justice, social health, rules and policies, cultural health and healthy physical environments were the most influential variables, respectively; whereas the variables of social health, health engagement, social justice, mental health, social capital, security and safety, bodily health, cultural health and healthy physical environments were the most influenced variables of the right to urban health, respectively.