برنامه‌ریزی راهبردی توسعۀ محلۀ آخوند شهر قزوین با رویکرد بازآفرینی اجتماعمحور

رویکردهای بهسازی و نوسازی شهری در سیر تکاملی از بازسازی شهری تا بازآفرینی شهری مطرح می‌شوند. بازآفرینی شهری رویکردی جامع، یکپارچه و کل‌نگر است که با توجه هم‌زمان به ابعاد اجتماعی، اقتصادی و محیط‌زیستی، به‌منزله ابزاری موثر برای ارتقای پایداری و افزایش سطح کیفیت زندگی کاربرد دارد. رویکرد بازآفرینی اجتماع‌محور در یک طبقه‌بندی از بازآفرینی شهری قرار می‌گیرد که اشکال جدید مداخله و مشارکت اجتماعات محلی در بازآفرینی شهری را برای عصر جدیدی که روش‌های سنتی منجر به شکست شده‌اند مطرح می‌کند و پتانسیل‌هایی برای ارائه ظرفیت‌های باارزش و ارائه دانش محلی و مردمی دارد. هدف بازآفرینی اجتماع‌محور توانمندسازی اجتماعات محلی دارای رکود اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی و بازسازی اجتماعات خود است. محله آخوند شهر قزوین، یکی از محله‌های تاریخی این شهر است که از دیدگاه کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیستی و مدیریتینهادی شرایط نامناسبی دارد؛ بنابراین هدف این مقاله تدوین برنامه و راهبردهایی براساس اصول رویکرد بازآفرینی اجتماع‌محور به‌منظور مرتفع‌کردن مشکلات این محله است. پژوهش حاضر توصیفیتحلیلی و کاربردی است که با توجه به ویژگی‌ها و ابعاد آن، جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها برای تجزیه و تحلیل ترکیبی به‌کمک دو روش کتابخانه‌ایاسنادی و پیمایش میدانی (از طریق مشاهده و مصاحبه و نظرسنجی) انجام شد. در این پژوهش، مدل شش‌مرحله‌ای برای فرایند بازآفرینی اجتماع‌محور محله آخوند ارائه، و درنهایت راهبردها، سیاست‌ها و اقداماتی در همه ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیستی و مدیریتینهادی به‌صورت جامع و یکپارچه برای بهبود وضعیت محله پیشنهاد شد. راهبردهای برتر بر پایه اطلاع‌رسانی، آموزش، توانمندسازی و ظرفیت‌سازی ساکنان و مدیران، مشارکت و بهره‌گیری از انواع سرمایه‌ها و دارایی‌های اجتماع محلی در زمینه بهسازی و نوسازی و احیای هویت تاریخی و مسکونی محله قرار گرفت.

The Strategic Planning of Akhund neighborhood development in Qazvin city with Communityled Urban Regeneration Approach

Urban rehabilitation and renovation approaches in the evolution trend are considered from urban reconstruction to urban regeneration. Urban regeneration is a comprehensive, integrated, and holistic approach, which According to the social, economic, environmental dimensions. In the classifying of urban regeneration, communityled urban regeneration is located, which proposes new forms of community intervention and participation of urban regeneration and this method represents potentials for valuable capacity and grassroots knowledge. The aim of communityled urban regeneration is enabling of communities with Social, economic, environmental stagnation to reconstruct their communities. The Akhund neighborhood in Qazvin city is one of the historical neighborhoods in this city, which there are inappropriate conditions in dimensions of economic, sociocultural, physical, environmental, and managementinstitutional. Therefore, the aim of this research is the representation of plans and strategies based on communityled urban regeneration principles to remove neighborhood problems. Research methodology of this study is descriptiveanalytic with a practical goal. The data has been gathered with librarydocument and field studies. In this research, a sixstep model is presented for communityled urban regeneration in this neighborhood, and finally, strategies, policies, and actions are proposed in all dimensions of economic, sociocultural, physical, environmental, and managementinstitutional in the form of comprehensive and integrated to improve neighborhood conditions. The predominant strategies were mainly based on informing, educating, enabling and capacity building of residents and managers, participation and utilization of various types of community assets and capitals in the field of rehabilitation and renovation and revival of the historical and residential identity of the neighborhood.