تحلیل فضایی تاب‌آوری شهری در محله‌های بخش مرکزی شهر تبریز

تحلیل تاب‌آوری در محله‌های بخش مرکزی شهر تبریز در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدیزیرساختی و اکولوژیکی به‌منظور دستیابی به راهکارهای مناسب مدیریت مخاطرات محیطی از اهداف این پژوهش است. شناخت وضعیت تاب‌آوری محله‌های بخش مرکزی شهر و دستیابی به عوامل تاب‌آورساز با توجه به قدمت، فرسودگی و نارسایی زیرساختی و پهنه‌بندی سطح تاب‌آوری از ضرورت‌های برنامه‌ریزی و مدیریت شهری است. این پژوهش با روش توصیفیتحلیلی و با هدف شناخت وضعیت تاب‌آوری محله‌های 24‌ گانه بخش مرکزی شهر تبریز در ابعاد چهارگانه تاب‌آوری انجام شده است. شاخص‌های انتخاب‌شده با روش‌های electre و ahp و مصاحبه با متخصصان شهری در محله‌های بخش مرکزی شهر تبریز جمع‌آوری شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ابعاد کالبدی، اجتماعی و اقتصادی به‌ترتیب پایین‌ترین امتیاز را در میان چهار بعد سنجش میزان تاب‌آوری دارند. همچنین محله‌های منصور، اهراب، مقصودیه و دانشسرا بیشترین میزان تاب‌آوری و محله‌های گجیل، باغ‌شمال، مارالان و سرخاب پایین‌ترین سطح تاب‌آوری را در میان محله‌های 24گانه دارند. ناپایداری ابعاد کالبدی و اقتصادی بافت منجر به ناپایداری دیگر ابعاد تاب‌آوری شده است؛ بنابراین رویکرد تاب‌آورسازی کالبدی و اقتصادی محله‌های پایدار با راهبرد تاب‌آورسازی اقتصادمدار می‌تواند نسخه‌ای موثر برای ارتقای تاب‌آوری محله‌های بافت قدیم باشد.

The Spatial Analysis of Resilience of Old Neighborhoods located in The central area of Tabriz city

The neighborhoods in the central part of Tabriz are vulnerable to natural and human hazards due to the age and exhaustion of construction materials and narrow, disordered passages due to the lack of infrastructure and urban facilities. This situation has reduced the possibility of aids and crisis management and, eventually, the resiliency of the neighborhoods in times of crisis and emergencies. Therefore, it necessitates the analysis and promotion of the level of resiliency of neighborhoods. This study was conducted using descriptiveanalytical method with the aims of recognizing the condition of resiliency of the considered neighborhoods and zoning the resiliency level of the old 24 neighborhoods of the central part of Tabriz in the fourfold dimensions of resiliency and subscale indices of each dimension using the methods of electricity and AHP, and seeking the opinions of experts and relevant specialists in Tabriz central area neighborhoods. The findings and results of the study showed that the physical, social and economic dimensions gained the lowest place respectively among the four dimensions of resiliency measurement. Mansour, Ahrab, Maghsoudiyeh and Daneshsara neighborhoods have the highest resiliency and the neighborhoods of Gajil, Baghshomal, Maralan and Sorkhab have the lowest level of resiliency among the studied 24 neighborhoods.