تبیین عوامل موثر کالبدی بر میزان زیست‌پذیری مناطق شهری (مطالعۀ موردی: مناطق شهر اصفهان)

امروزه رویکردها و مفاهیم گوناگونی برای رفع مشکل شهرها مطرح ‌شده است که زیست‌پذیری یکی از مفاهیم مرتبط با برنامه‌ریزی شهری به‌شمار می‌آید. این مقوله به درجه تامین ملزومات جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیت‌های افراد آن جامعه اشاره دارد. در این پژوهش، به تاثیر ویژگی‌های کالبدی بر سایر ابعاد زیست‌پذیری (اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی) پرداخته‌ شده است. سه منطقه از میان پانزده منطقه شهری مدنظر قرار گرفته‌اند که شامل مناطق 1، 5 و 8 شهرداری اصفهان هستند. هدف پژوهش کاربردی و توصیفیتحلیلی حاضر، شناخت وضعیت زیست‌پذیری اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی، بررسی کیفیت مسکن در این مناطق و میزان اثرگذاری شاخص‌های کالبدی بر زیست‌پذیری است تا بتوان علاوه‌بر رفع نیازهای فیزیکی شهروندان، حس رضایت عمومی آن‌ها را تاحدی برآورده کرد. روش گردآوری داده‌ها میدانی و با استفاده از پرسشنامه است. حجم نمونه نیز به‌کمک فرمول کوکران 384 نفر به‌دست آمده است. برای تبیین عوامل موثر کالبدی بر زیست‌پذیری از مدل معادلات ساختاری استفاده ‌شد تا ارتباط میان متغیرها درک شود. یافته‌ها بیان‌کننده این است که شاخص کالبدی بر زیست‌پذیری اقتصادی تاثیرگذار است و رابطه­ای معنادار با هم دارند. میزان بتا نیز 0.62 است. همچنین شاخص کالبدی بر زیست‌محیطی اثر دارد و رابطه­ای معنادار با بتای 0.32 دارد، اما این شاخص بر زیست‌پذیری اجتماعی، هویت و مسکن نقش موثری ندارد.

Explaining the Effective Factors on livability of Urban Areas of Isfahan

Today, different approaches and concepts have been proposed to solve the problem of cities, which is livability is one of the concepts discussed in connection with urban planning. The current approach to the present study is based on the applied purpose and based on the descriptiveanalytical nature. The sample size has been determined using the Cochran formula of 384 people, which was added to the assurance of a further 10 people. The 5level Likert spectrum technique was used to explain the effective factors on the livability. The model of structural equations was used to understand the relationship between variables and in order to fit the overall model, the chisquare, GFI, and AGFI indices, and the remaining root mean square (which is one of the most important indicators) was used. In this study, the relationship between independent variable (physical livability index) and dependent variable (economic, social, environmental and social indicators) has been investigated. The physical characteristics of the 15 areas of the city of Isfahan have been considered, so that from the regions, 3 regions and from each region 2 neighborhoods were examined and approximately 65 questionnaires filled in each area. The physical index has an impact on the economic and environmental .the results show that the physical indices have a significant impact on economic viability and that beta is 0.62 significantly related and that the physical index affects environmental impacts and has meaningful relation with beta is 0.32, but this index has an effective role on social, identity and housing.