تحلیلی قرآنی در تبیین مدل ابهام گریزی انسان به عنوان یک مدل توصیفی از رفتار انسان

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر دستیابی به مدل توصیفیِ عوامل موثر بر رفتار ابهام گریزی انسان، براساس تحلیل آیات قرآن کریم می باشد. در منابع علمی مرتبط با رفتار انسان مطرح شده که بوسیله منابع علمی رایج، تعداد معدودی مدل توصیفی کامل از رفتار انسان بدست آمده که پاسخگوی نیازهای علمی نیست. بعلاوه رفتار ابهام گریزانه انسان از پدیده های بسیار تکرار شونده انسان بوده و در علوم مختلف مرتبط با رفتار انسان بسیار مورد استفاده است.روش پژوهش: در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و مرتبط با اهداف تحقیق، آیات مرتبط شناسایی و سازماندهی شده، مورد بررسی قرار گرفته و در سه سطح متفاوت انتزاع، کدگذاری شدند. بدین وسیله مدل ابهام گریزی مبتنی بر تجزیه و تحلیل های لغوی آیات، دقّت های ادبی (صرفی و نحوی) و همراه با استناد به منابع معتبر تفسیری و پس از تایید خبرگان توضیح داده شده است.یافته ها: هشتصد و چهارده آیه از قرآن کریم مرتبط به مدلهای توصیفی رفتار انسان میباشند و برخی از این آیات مستقیما به رفتار ابهام گریزی انسان پرداخته اند. مدل ابهام گریزی که مبتنی بر تحلیل قرآن کریم ارائه شده یک مدل کامل توصیفی از رفتار انسان است که تمامی ابعاد لازم از یک مدل توصیفی علمی را دارد و بنابراین با چهارچوب نوع ایده آلِ مدل های توصیفی رفتار انسان قابلیت انطباق پیدا کرده است. نتیجه گیری: این مدل علّت اصلی ابهام گریزی انسان را اجتناب او از عدم اطمینان در تامین مطلوبیت هایش بیان می کند. از مهم ترین پدیده هایی که موجب این عدم اطمینان در افراد میشود تغییر شرایط است. انسانها در مقابله با این تغییر شرایط دست به رفتارهایی چون انکار اصل تغییر، تفسیر غیر شدید بودن تغییر، مقاومت در برابر تغییر میزنند. همچنین واکنش های رفتاری انسان در مقابله مستقیم با ابهام شامل روشن سازی، اقدام به پوشش ریسک، و افزایش تسلط بر منابع است.