همزیستی انسان و فناوری معنایی از منظر نظریه کنش‌گر-شبکه

زمینه و هدف: امروزه، فناوری‌های معنایی، از طریق ارائه روش‌های هوشمند مدیریت داده، امکان استدلال ماشینی را فراهم آورده‌اند. این قابلیت، شکل‌های جدیدی از تعامل میان انسان‌ها و فناوری‌های معنایی را به وجود آورده است که در مطالعات از آن به »تعامل معنایی « یاد می‌شود. گسترش روزافزون این نوع تعاملات در زندگی روزمره، ضرورت شناسایی عوامل موثر بر آن و معرفی الزامات یک تعامل هم‌افزا، که در این پژوهش از آن به مدل همزیستی تعبیر شده است را آشکار می‌سازد. هدف بررسی چیستی، چرایی و چگونگی تعامل انسان و فناوری معنایی در قالب مدل همزیستی، هدف اصلی پژوهش حاضر است. ارائه چنین مدلی می‌تواند در توسعه راهبردهای فعال در مواجهه با فناوری‌های هوشمند، به ویژه فناوری معنایی مفید باشد.روش: پژوهش حاضر، مبتنی بر روش‌شناسی نظریه کنش‌گرشبکه، به معرفی کنش‌گرشبکه‌های همزیستی پرداخته است. داده‌های مورد نیاز پژوهش، به طور عمده از طریق مصاحبه با مدیران، کارشناسان و کاربران فعال در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی گردآوری شده است. یافته‌ها: در همزیستی انسانفناوری معنایی، علاوه بر انسان (در قالب طراح یا کاربر)، 11 کنش‌گر دیگر (شامل: محصول معنایی، زمینه، زیرساخت، داده، دانش، رسانه اجتماعی، وب، مراکز علمی، سازمان، هوش مصنوعی و هستان‌شناسی) نقش دارند که در تعامل با یکدیگر، هفت کنش‌گرشبکه پویای همزیستی (شامل: طراحی و توسعه محصول، استفاده از محصول، رهبری و مدیریت، مدیریت داده، مدیریت دانش، آموزش و شرایط زمینه‌ای) را تشکیل می‌دهند. نتیجه‌گیری: محصولات معنایی در کنار انسان، کنش‌گرانی مستقل، خودمختار و خودآگاه هستند که قادرند در همزیستی میان انسان و فناوری، از صرف واسطه تغییر بودن فراتر رفته و حاکم بر تغییرات اجتماعی شوند؛ در چنین شرایطی، انسان به عنوان آفریننده محصول معنایی، باید علاوه بر تقویت قابلیت‌های فنی در آفرینش محصول، نسبت به واسپاری اموری که محصول قادر به انجام آن است اقدام نماید

The Symbiosis of Human and Semantic Technology Through the Lens of Actor-Network Theory

Background: Semantic technologies (STs) have made machine reasoning possible by providing intelligent data management methods. This capability has created new forms of interaction between humans and STs, which is called semantic interaction. The increasing spread of this form of interaction in daily life reveals the need to identify the factors affecting it and introduce the requirements of a synergistic interaction, which in this study is interpreted as a model of symbiosis.Purpose: The main purpose of this study is to investigate what, why, and how humanST symbiosis occurs in the form of a symbiosis model. Providing such a model could be valuable in developing active strategies in the face of intelligent technologies.Methodology: The study introduces actornetworks of human symbiosis based on the actornetwork methodology. Data was collected through indepth interviews with eight managers, experts, and users in the Computer Research Centers of Islamic Sciences (CRCIS) and examined using the actor network method. All phases of data collection, implementations, coding and analysis were done under NVivo software.Findings: In the humanST symbiosis, beside human eleven other actors: Semantic products, context, infrastructure, data, knowledge, social media, Web, scientific centers, organization, AI and ontology are identified. Their interaction establishes seven dynamic actorsnetworks of symbiosis: Product design and development, use, leadership and management, data, knowledge management, training and contextual conditions.Conclusion: Semantic products alongside human beings are independent, autonomous, and selfaware actors who are able to go beyond mere mediation of change and govern social change in the HumanST symbiosis. In such circumstances, man, as the creator and maintainer of the semantic product, in addition to strengthening the technical capabilities in the creation of the product, must entrust to the product the things that the product is able to do.