بررسی تاثیر و مقایسه توانبخشی حافظه فعال و راهبردهای شناختی - فراشناختی بر روی حافظه تصویری - بینایی و فراخنای حافظه در سالمندان

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر و مقایسه توانبخشی حافظه فعال و راهبردهای شناختی فراشناختی بر روی حافظه تصویری – بینایی و فراخنای حافظه سالمندان بود. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه موردپژوهش شامل تمامی سالمندانی که در بازه زمانی اردیبهشت‌ماه تا مردادماه 1398 در مرکز سالمندان شهرستان بوکان ساکن بودند (120=n). از بین این افراد 45 نفر سالمند (سه گروه 15 نفری) به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در سه گروه، آزمایشی اول، آزمایشی دوم و گروه کنترل به روش گمارش تصادفی جایگزین شدند. آزمون‌های حافظه بینایی کیم کاراد و فراخنای حافظه وکسلر در پیش‌آزمون بر روی گروه‌ها اجرا شد. سپس توانبخشی حافظه فعال و راهبردهای شناختی فراشناختی اجرا، در پایان پس‌آزمون دوباره بر روی گروه‌ها اجرا شد. داده‌های به‌دست‌آمده از طریق آزمون کوواریانس چند متغیره (مانکوا) با رعایت پیش‌فرض‌های آن تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند که توانبخشی شناختی فراشناختی و توانبخشی حافظه فعال تاثیر مثبت و معناداری بر روی انواع مختلف حافظه‌دارند (001/> p). همچنین نتایج آزمون بنفرونی جهت مقایسه میانگین‌ها نشان داد که توانبخشی حافظه فعال اثربخشی بیشتری بر روی متغیر‌های وابسته در مقایسه با توانبخشی شناختی – فراشناختی دارد (001/> p). نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که توانبخشی حافظه فعال و راهبردهای شناختی فراشناختی بر روی حافظه تصویری و فراخنای حافظه سالمندان تاثیر مثبت و معنی‌دار داشته و موجب بهبود توانایی‌های حافظه آن‌ها شده است.

The Effect and Comparison of working Memory Rehabilitation and Cognitive-Metacognitive Strategies on Visual Memory and Memory Span in Elderly

Objective: The aim of this study was to investigate the effect of working memory rehabilitation and cognitiveparacognitive strategies on visual memory and memory span in the elderly. Method: The research method of this study was a quasiexperimental in the form of pretest posttest with control group. The statistical population of this study included all the elderly who lived in Bukan Nursing Home from April to July 2019 (N = 120). Fortyfive elderly people (three groups of 15 people) were selected by convenience sampling method and then randomly assigned to three groups: first experimental, second experimental and control group. Kim Karad Visual Memory test and Wechsler Memory Span were performed on groups in pretest. Then working memory rehabilitation and cognitivemetacognitive strategies were performed. The data were analyzed by multivariate analysis of covariance test (MANCOVA) according to its assumptions. Results: The findings showed that cognitivemetacognitive rehabilitation and working memory rehabilitation had a positive and significant effect on different types of memory. (p <0.001). Also the results of Bonferroni test for comparing the means showed that working memory rehabilitation had more effect on dependent variables than cognitivemetacognitive rehabilitation (p <0.001). Conclusion: The results showed that working memory rehabilitation and cognitivemetacognitive strategies had a positive and significant effect on the visual memory and memory span of the elderly and improved their memory abilities.